- Star Waw
Door Catherine Moreau
Hartstochtelijk ondernemer en verzamelaar
Jehan Liénart, de CEO en oprichter van Vésale Pharma in Noville-sur-Mehaigne, heeft een passie voor R&D gericht op innovatieve gezondheidsoplossingen op basis van probiotica en bacteriofagen.
En voor kunst, met name uit Azië.
©Fred Guerdin
“Ik heb mijn bedrijf ook in dit kasteel gevestigd om een prettig leefklimaat te bieden voor de mensen die er werken.”
In de eetzaal van het kasteel van Noville-sur-Mehaigne, vlak bij Eghezée, wordt een boeddha uit de 6de eeuw (Sui-dynastie) gefascineerd aangekeken door een leerling, een beeld dat in het tijdsgewricht tussen de 18de en 19de eeuw in het noorden van China is gemaakt. Buiten waken twee stenen leeuwen over een vijver die door hoge bomen in herfsttooi wordt omzoomd.
In deze atypische en opmerkelijke omgeving heeft Jehan Liénart het hoofdkantoor van Vésale Pharma gevestigd. “Ik had dit kasteel min of meer toevallig ontdekt voordat ik het in 2001 kocht”, legt hij uit. “In de veranda groeiden bomen, dus er moest wel wat aan gebeuren. We hebben het gerenoveerd.” Zou deze geboren Brusselaar, die Waal in hart en nieren zegt te zijn, terugverlangd hebben naar een buitenverblijf langs de rivier in Lives-sur-Meuse, waar hij als kind met zijn familie verbleef ? Wellicht, maar hij werd ook gedreven door het verlangen om een stukje erfgoed tot leven te brengen. In 1194 vond op deze plek een heroïsche strijd plaats tussen Boudewijn de Moedige, graaf van Henegouwen, en Hendrik de Blinde, graaf van Limburg. In 1860 werd het middeleeuwse slot afgebroken om plaats te maken voor het huidige kasteel. En in de Tweede Wereldoorlog werden de bewoners verklikt en gedeporteerd omdat ze er joden hadden ondergebracht en gered.
“Ik heb mijn bedrijf ook in dit kasteel gevestigd om een prettig leefklimaat te bieden voor de mensen die er werken”, voegt Jehan Liénart eraan toe. “De omgeving is niet afgesloten, dus ze kunnen in het park gaan wandelen. Daarnaast is het ook een goed marketinginstrument. De Chinese, Japanse, Indiase en Amerikaanse klanten laten zich voor het kasteel fotograferen. Zo blijft het bedrijf hen langer bij dan wanneer ze een laboratorium hadden bezocht.”
©Fred Guerdin
Vesalius, de wegbereider
Zijn opleiding tot econoom aan het ICHEC (Brussel) was geen rationele keuze. “Dat was destijds gebruikelijk. Maar als ik opnieuw mocht kiezen, zou ik voor een wetenschappelijke studie gaan.” Hij kwam aan het roer te staan van LHHS, dat het eerste typisch Belgische reclamebureau werd en enkele fraaie accounts beheerde, zoals Spadel, Côte d’Or, Mobistar en Nintendo. Na een jaar of tien verkocht Jehan Liénart het bureau en in 1998 nam hij een bedrijf voor vertegenwoordigers in farmaceutische producten over. “De reclamewereld was weliswaar heel rendabel, maar erg blingbling en niet duurzaam. Daar heb ik een hekel aan.”
Tegelijkertijd richt hij een bedrijf op dat de naam Vésale Pharma krijgt. “Als eerbetoon aan Vesalius, de Brabantse lijfarts van Karel de Vijfde, die een wegbereider was. Zijn revolutionaire werk De humani corporis fabrica heeft nieuwe voorstellingen gegeven van de mens en de levende natuur. Hij heeft de basis gelegd voor de moderne geneeskunde.”
“ De Chinese, Japanse, Indiase en Amerikaanse klanten laten zich voor het kasteel fotograferen.”
Heilzame bacteriën en dodelijke virussen
Jehan Liénart laat snel zien dat hij een voorliefde voor nieuwe, veelbelovende ontdekkingen heeft door een kwart van de activiteiten van Vésale Pharma op R&D te richten om tot innovatieve gezondheidsoplossingen te komen. Daarbij gaat het meer bepaald om probiotica: bacteriën die het merendeel van onze organen koloniseren. Bij inname in voldoende hoeveelheden hebben deze probiotica een heilzame werking op diverse gebieden, zoals dermatologie, gastro-enterologie, vrouwengezondheid en immuniteit. Het onderzoek is sinds kort gericht op bacteriofagen: dodelijke virussen die korte metten kunnen maken met bepaalde bacteriën die in toenemende mate antibioticaresistent zijn.
Jehan Liénart heeft zijn ondernemersgeest doorgegeven aan zijn vijf kinderen. “Allemaal harde werkers, die briljant zijn op verschillende gebieden.”
Maar de man heeft nog andere passies. De vele vertrekken in het Haspengouwse kasteel zijn versierd met schilderijen, beelden en kunstvoorwerpen, die vaak uit Azië komen. “Mijn vader was een groot verzamelaar en mijn broer bezit een buitengewone verzameling hedendaagse kunst. Ik was dus altijd al ondergedompeld in die wereld.” Zijn aandacht gaat met name uit naar zogeheten snuff bottles, oude Chinese tabaksflesjes.
©Fred Guerdin
“ Ik hecht aan kwaliteit, zowel in het interieur dat me omringt als in mijn professionele doelstellingen.”
Liefhebber van Bach
Een andere passie is muziek, waar hij van geniet in zijn salon. Daar staat een hoogwaardige installatie, waarvan het moderne karakter natuurlijk contrasteert met de veel oudere meubels en kunstwerken. “Het geeft me rust wanneer ik gestrest ben”, legt deze liefhebber van Johann Sebastian Bach uit. “Er zit een artistiek element in de familie. Mijn oma van moederskant heeft twee Prix de Rome gewonnen, één voor compositie en één voor viool.”
Tot slot zegt Jehan Liénard : “Mijn ideaal is een gevoel van evenwicht. Ik wil een aantal passies tot leven brengen waar ik opgetogen van word. Ik hecht aan kwaliteit, zowel in het interieur dat me omringt als in mijn professionele doelstellingen. Mijn ultieme droom zou zijn om uiteindelijk levens te redden. Het verwezenlijken van dat persoonlijke doel ligt me echt na aan het hart ! ”
Op een onbewoond eiland met…
Welke werken zou Jehan Liénart meenemen in zijn koffer als hij naar een onbewoond eiland zou gaan ?
“Twee werken van Bach, de Suites voor onbegeleide cello en de Goldbergvariaties, en de Strijkkwartetten van Beethoven”, antwoordt hij. Wat boeken betreft, zou hij zich graag weer storten op Sapiens : een kleine geschiedenis van de mensheid van Yuval Noah Harari, “een fenomenaal verhaal dat je laat begrijpen hoe de mens functioneert te midden van andere diersoorten.”
Een drievoudig genoegen
Ze zijn gemaakt van zeer uiteenlopende materialen, zoals keramiek, porselein, ivoor, glas, jade, agaat, koraal, amethist en zelfs valkensnavel. De gebruikte vormen, kleuren en motieven zijn bovendien eindeloos. We hebben het over snuff bottles, die oude tabaksflesjes waar de vitrines in het kantoor van Jehan Liénart vol mee staan. In de 17de eeuw had China kennis gemaakt met de snuiftabak, die in deze flesjes bewaard en tegen vocht beschermd kon worden. Door het vochtige klimaat waren dozen met een grote opening, zoals die in Europa werden gebruikt, niet geschikt om de tabak in te bewaren. Snuff bottles ontstonden tijdens de Qing-dynastie, die begon met de machtsovername door de Mantsjoe-veroveraars in 1644, en werden in rijksmanufacturen in de Verboden Stad en particuliere fabriekjes vervaardigd voor de keizer, het hof, de hoge ambtenaren, de militairen en de geletterden. Daarna werden ze gepopulariseerd en veranderden ze in gebruiksvoorwerpen voor burgers en kooplieden die tot de middenklasse behoorden. Begin vorige eeuw werden de laatste exemplaren vervaardigd.
“Elk exemplaar, dat gemakkelijk in de hand moest liggen, was bestemd voor een bepaalde persoon en moest dus representatief zijn voor degene die het bezat en gebruikte. Elk flesje is een echt kunstvoorwerp”, legt Jehan Liénart uit.
Al heel wat jaren verrijkt hij de verzameling die hij van zijn vader had geërfd door venduhuizen en antiekzaken in België, Europa en de Verenigde Staten af te struinen. “Ik zoek naar de mooiste exemplaren uit alle tijdperken, die door de beste ambachtslieden zijn gemaakt. Dat bezorgt me telkens een drievoudig genoegen. Eerst is er het plezier wanneer ik het voorwerp in een catalogus ontdek, gevolgd door de opwinding wanneer ik het probeer te kopen. En tot slot is er het aangename moment wanneer ik het koop en in de verzameling opneem.”
SNELBIOGRAFIE
1957: Geboren in Ukkel
1986: Directeur van het blad Belgique N°1 (Groupe Vlan)
1989: Overname van reclamebureau Publiart, dat door Hergé en Raymond Leblanc was opgericht om de helden van het weekblad Kuifje te promoten. Onder de naam LHHS groeit het uit tot het beste Belgische reclamebureau. Jehan Liénart verkoopt het in 1997
1998: Overname van Pharmadeal, een bedrijf dat artsenbezoekers levert voor de farmaceutische industrie
1998: Oprichting van Vésale Pharma en introductie van het eerste probioticum op de Belgische markt (Bacilac)
2007: Doorverkoop van Pharmadeal
2011: Wereldwijde octrooiaanvraag voor Intelicaps®, een procedé voor micro-inkapseling van bacteriën
2018: Oprichting in de Verenigde Staten van Vésale Pharma Probiotics R&D, een onderzoeksgericht dochterbedrijf
2019: Start van het gemeenschappelijke onderzoeksproject Inteliphages, dat door de Waalse Regering wordt erkend
2020: Introductie van het probioticum Bactimun
Twee hoofdprojecten voor Vésale Pharma
Het gaat Vésale Pharma nog steeds voor de wind. Blijkbaar hebt u dit jaar nog een nieuw probioticum op de markt gebracht …
Jehan Liénart. In de apotheek is sinds 15 november het middel Bactimun te koop. Dat is een nieuw probioticum met ontstekingsremmende eigenschappen. Dit is het eerste product op basis van Lactobacillus johnsonii 456, een probioticastam die door de universiteit van Los Angeles is ontdekt en waarvoor Vésale Pharma de exclusieve wereldwijde verkooprechten heeft verkregen. Dat is een echte superbacterie ! Uit onderzoeken blijkt dat de bacterie dertig dagen na inname bij alle patiënten nog aantoonbaar aanwezig is, in dezelfde hoeveelheid en in de oorspronkelijke concentratie. Bij de helft van de patiënten is dat ook na zestig dagen nog het geval. Daarin verschilt deze bacterie van andere probiotica, die over het algemeen slechts 24 tot 48 uur in het lichaam blijven. Qua voorschrift, gebruik en prijs verandert de situatie daardoor enorm.
Is er ook nieuws over de bacteriofagen,
die bacteriedodende virussen ?
Sinds vorig jaar zijn een aantal universiteiten (Université Libre de Bruxelles en de Universiteit van Luik), onderzoekscentra (Koninklijke Militaire Academie en Militair Hospitaal Koningin Astrid) en Vésale Bioscience, het zusterbedrijf van Vésale Pharma, verenigd in een onderzoeksproject met de naam Inteliphages. Het is de bedoeling om fagen te ontwikkelen en produceren voor de behandeling van bacteriële infecties die antibioticaresistent zijn of waarvoor antibiotica gecontra-indiceerd zijn. In het kader van een oproep tot het indienen van projectvoorstellen van BioWin, de concurrentiecluster voor life sciences, heeft de Waalse Regering dit project geselecteerd voor een totaalbedrag van 5,4 miljoen euro. We werken vooral samen met het ministerie van Defensie, dat fagotherapie gebruikt om ernstige brandwonden te behandelen en zich ook voor de technologie interesseert in het kader van de strijd tegen bacteriologische wapens en bioterrorisme.
Een gigantische uitdaging …
Nou en of ! Sommige bacteriën, zoals staphylococcus aureus en pseudomonas, die in toenemende mate antibioticaresistent zijn, veroorzaken ongeveer 25.000 doden per jaar. Volgens de WHO zullen ze in 2050 een belangrijkere doodsoorzaak zijn dan kanker, hart- en vaatziekten en verkeersongevallen. Bacteriofagen zijn dus gespecialiseerde projectielen. In tegenstelling tot bepaalde breedspectrumantibiotica vallen ze een specifieke soort bacteriën aan zonder bijkomende schade. Dat is enorm hoopgevend !
Wat is de stand van zaken ?
We hebben octrooien opgesteld voor een fagogram dat op basis van de betreffende infectie een individuele therapie voor iedere patiënt mogelijk maakt. Tegelijkertijd werken we aan de ontwikkeling van een droge vorm van fagen, bijvoorbeeld door middel van een crème, waarvan de bewaartijd veel belangrijker zou zijn. België is een pionier op dit gebied, omdat een speciale verordening het gebruik van bacteriofagen toestaat in het kader van een magistrale bereiding door een apotheker. Daarom proberen we ook bij te dragen aan de ontwikkeling van een Europees wetgevingskader.
Zie WAW nr. 33, zomer 2016 .