In tegenstelling tot wat men soms vertelt, waren het niet de Romeinen die de wijnbouw in België hebben geïntroduceerd. Je moet zelfs wachten tot de 9e eeuw om in de geschriften vermeldingen te vinden van wijngaarden in de buurt van Hoei en later rond Luik. Een van de eerste promotoren van de wijnbouw was, kort vóór het jaar 1000, immers prins-bisschop Notger, die de vele kerken die hij liet bouwen, van wijngaarden voorzag en die er schonk aan abdijen die er geen hadden. Wijn, die nodig was voor de heilige Mis, bezorgde vooral een bron van inkomsten aan de abdijen die hem verkochten aan de voorbijkomende pelgrims.

De oorsprong van onze wijngaarden moet men dus zoeken aan de kant van de Duitse Moezel, waar de ‘Belgische’ monniken hun eigen domeinen hadden vooraleer ze de eerste wijnstokken bij ons importeerden. In de loop der eeuwen ontwikkelde de druiventeelt zich langs de Maas en haar bijrivieren, hoofdzakelijk rond Luik, Hoei en Namen. Elke helling werd bewerkt en elk dorp had zijn wijngaard, met de 15e eeuw als hoogtepunt.

Terwijl ze het moesten opnemen tegen de concurrentie van het bier en tegen het wisselvallige weer, hebben de wijngaarden in onze streken vooral geleden onder de ontelbare gewapende conflicten in de loop der eeuwen. Toen de kerkelijke goederen na de Franse Revolutie werden verkocht, begon de ondergang van de wijnbouw aan de Maas, die toch nog tot aan de Tweede Wereld-
oorlog zou voortduren, meer bepaald in Hoei.

De wedergeboorte in Hoei

In 1963 kocht architect Charles Legot aan de weg naar Borgworm een bouwgrond voor zijn huis. Toen hij vernam dat die grond op ‘Bois Marie’ lag, een perceel van de vroegere wijngaard van het ‘Hospice des Grands-Malades’ uit de 16e eeuw, besloot hij dat erfgoed te doen heropleven door een halve hectare ervan te beplanten met verschillende druivensoorten, waaronder de Bourgondische Pinot noir. Veel buren zouden hem nadoen en hij zal lange tijd de bezieler zijn van de – nog steeds bestaande – ‘Société Horticole et Viticole’ van Hoei.

Tot aan de jaren 2000 gingen veel liefhebbers, die soms ‘folkloristen’ werden genoemd, hun eigen wijngaard aanleggen, al bestond die maar uit enkele wijnstokken in een tuin of op verbazingwekkende plaatsen zoals de slakkenberg van Trazegnies en de hangende tuinen van Thuin. Een van belangrijkste was het Domaine de Mellemont in Thorembais-les-Béguines (Perwez), die met zijn 4,5 hectare lange tijd de grootste wijngaard van Wallonië was.