- A la Une
Door Florence Thibaut
FRANSTALIGE VROUW VAN HET JAAR
Marie du Chastel, de energieke curator van het Naamse festival KIKK, het trefpunt voor digitale kunstenaars, ontving in Tunis de Prijs voor de Franstalige vrouw van het jaar 2020. Ze koesterde altijd al een passie voor creatie en wijdt zich nu met hart en ziel aan verschillende culturele projecten en verenigingen.
© Simon Fusillier
U beheert het KIKK-festivalprogramma sinds eind 2011. Hoe begon u aan dit avontuur ?
Ik was de eerste medewerkster van de vzw die door Gilles Bazelaire en Gaëtan Libertiaux werd opgericht. Ik leerde hen kennen toen ik voor Getyoo werkte, een start-up die interactieve systemen voor evenementen ontwierp. Zij nodigden mij uit als spreker bij WIF, de voorloper van KIKK. Enkele maanden later, kort na de eerste editie van het festival, werd ik lid van het team. Ik had geen achtergrond als kunstcurator maar was altijd geboeid geweest door technologie en kunst.
Het festival is uitgegroeid tot een groot internationaal evenement …
Zijn DNA en filosofie zijn hetzelfde gebleven. De onderwerpen die behandeld worden zijn met het bedrijf mee- geëvolueerd en we gebruiken ondertussen meer media. Van een lokale bijeenkomst op basis van lezingen, een paar workshops en een hackathon die 500 mensen bereikte, zijn we uitgegroeid tot een festival met 30 000 deelnemers uit vijftig landen. Naast lezingen bieden wij nu ook een rondleiding langs artistieke installaties door Namen met KIKK in town, workshops voor kinderen, feestjes… Er zijn zo'n twintigtal plaatsen tot leven gewekt. Ook het gedeelte Pro, waar gemiddeld 3000 ontwerpers, kunstenaars, ontwikkelaars en onderzoekers aan deelnemen, is uitgebreid.
Het festival is één van de pijlers van KIKK vzw, wat zijn de andere ?
Het festival is slechts het topje van de ijsberg. Wij beheren ook de Trakk, een multidisciplinaire creatieve hub in het hart van het centrum, met een Fab Lab, een coworking space en een studio voor creatie. Men kan er werken, een opleiding volgen of andere projectdragers ontmoeten. Het is meer dan gewoon een fysieke locatie, het is een start-up gemeenschap. Daarnaast werd het beheer van het Paviljoen, een permanente tentoonstellingsruimte die half maart in gebruik werd genomen, aan onze activiteiten toegevoegd. Het gebouw, dat vroeger het Belgisch paviljoen was op de wereldtentoonstelling van Milaan in 2015, krijgt een tweede leven vlakbij de Citadel. Het is volledig gewijd aan de digitale overgang. Onze vierde pijler ten slotte is een productieplatform voor digitale kunstenaars uit de Federatie Wallonië-Brussel, maar ook uit het buitenland. Zij kunnen bij ons terecht voor advies, budgetten, woonplaats… Elk van deze projecten voedt de andere, en dat is de kracht van onze aanpak.
Wat is uw bijdrage aan deze verschillende activiteiten ?
Ik beheer de programmering van het festival en het Paviljoen. Verder houd ik mij bezig met de productie en de strategische oriëntaties van de vzw. Alles wat wij doen is een combinatie van kunst, wetenschap, ondernemerschap en het digitale. Een van onze doelstellingen is deze disciplines open te stellen en samen te brengen. Ons publiek bestaat uit kunstenaars, start-ups, studenten, ondernemers… Deze multidisciplinariteit en multiculturaliteit zorgen voor geweldige uitwisselingen, die op hun beurt nieuwe culturen, innovatie en inspiratie doen ontstaan.
De Trakk is een multidisciplinaire creatieve hub in het centrum van Namen.
De editie 2020 van het festival werd aan de vooravond van de lockdown in november geannuleerd, hoe wordt de editie 2021 voorbereid ?
Twee weken voor het evenement hebben wij alles moeten annuleren. We hebben overwogen om het online te laten doorgaan, maar dan hadden we het formaat opnieuw moeten bekijken. Een opname van monumentale installaties of vijfenveertig lezingen van een uur die online moesten worden overgezet, had niet veel zin. De kracht van KIKK ligt in de toevallige ontmoetingen en gesprekken bij een kopje koffie. Het is aartsmoeilijk om dat virtueel na te bootsen. Wij werken momenteel aan hybride formaten om in het geval van een nieuwe lockdown terug te kunnen veren voor de editie van 2021, tevens de tiende verjaardag van het festival. Wij richten ons op grotere zalen en meer buitenruimtes om de bezoekersstromen beter te controleren.
Wordt het thema True/False van 2020 ook het thema van 2021 ?
In 2020 was het idee om fake news aan te pakken, de invloed van sociale netwerken, influencers en zelfmarketing, alsook de absurditeit die daarmee gepaard gaat. De voorstellingen en tentoonstellingen die gepland waren, zijn niet verenigbaar met de gezondheidscrisis. Bovendien waren er dingen om aan te raken, kleine ruimtes… Wij gaan van onze verjaardag gebruik maken om in de tijd terug te gaan en al het verrichte werk te laten zien. Het wordt een stimulerende, verkennende en multidisciplinaire editie. Sommige werken kunnen, om het even waar ze zich bevinden, vanop afstand geactiveerd worden en in interactie treden met het publiek.
“ De kracht van KIKK ligt in de toevallige ontmoetingen en gesprekken bij een kopje koffie.”
© Philippe Pireau
Het Pavillon is een nieuwe, in maart ingewijde tentoonstellingsruimte voor digitale cultuur.
Op welk project bent u het meest trots ?
Ik vond het geweldig om mee te werken aan het project AfriKK, dat zich richt op Afrikaanse culturen en diaspora's, en dat twee jaar geleden van start is gegaan. Het idee is om de omvang van de plaatselijke verbeeldingskracht en digitale creaties te laten zien. Voor de eerste editie konden een tiental Afrikaanse artiesten naar Namen komen, maar helaas was dat in 2020 niet mogelijk. Een van de doelstellingen was de westerse visie op technologie te doorbreken. Science fiction in ons land is grotendeels gebaseerd op de film Een zwerftocht in de ruimte, met een wit, koud en zeer aseptisch universum, dat helemaal niet past bij het beeld dat Afrika ervan heeft. Verschillende creatieve stromingen, zoals het Afrocyberfeminisme of het Afrofuturisme, pakken dit onderwerp op en combineren folklore, tradities en technologie. Echt geweldig !
U bent in 2020 verkozen tot Franstalige vrouw van het jaar door de Internationale Vereniging van Franstalige Burgemeesters. Wat betekent deze titel voor u ?
Het was de stad Namen die mijn kandidatuur voorstelde, ik had helemaal niet gedacht dat ik zou winnen. De ceremonie vond plaats in Tunis in december. De pandemie was op dat ogenblik onder controle en dus kon de gebeurtenis gewoon fysiek plaatsvinden. Ik kreeg de prijs uit handen van Anne Hidalgo, een mooi moment. Ik zie het als een beloning voor het hele team. Een erkenning van al het werk van de afgelopen tien jaar en een mooi hoogtepunt voor de vzw KIKK.
Wat vindt u het leukst in uw beroep ?
Ik ben van nature nieuwsgierig en mijn rol als curator stelt mij in staat betaald te worden om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen ! Ik hou ervan te reizen, artiesten te ontmoeten en naar festivals te gaan. De rol van curator bestaat erin een verhaal te vertellen en een dialoog tot stand te brengen. Het doel ervan is gevoelens, emoties of gevoeligheid over te brengen door middel van projecten. Met kunst kan je doen wat je wil. Er zijn geen verplichtingen wat schoonheid, middelen of eerbied voor sociale normen betreft. Cultuur biedt een enorme vrijheid en maakt het mogelijk om grenzen te overschrijden. Dat sluit perfect aan bij mijn persoonlijkheid.