28.5 > 4.12.2016

Christine Plenus

Sur les plateaux des Dardenne

De setfotograaf, zwijgzaam en aandachtig oog, moet evenzeer getuigen van de film die voor zijn objectief vorm krijgt, als van hen die hem realiseren, van de acteurs tot de opnameploeg. Een werk dat aansluit op dat van een ander met zijn beperkingen en zijn vooraf vastgestelde eisen zoals daar zijn, de belichting, het in beeld brengen, de kleren van de acteurs, het decor en de scène.

Al dertig jaar fotografeert Christine Plenus elke filmopname van Jean-Pierre en Luc Dardenne, drie decennia van medeplichtigheid sinds de eerste film Falsch (1987) tot heel recent La fille inconnue die in de herfst van 2016 zal uitkomen. Haar aanwezigheid tijdens elke draaidag laat haar toe geprivilegieerde momenten vast te leggen terwijl zij de belangrijkste scènes fotografeert.

De tentoonstelling Sur les plateaux des Dardenne ontwikkelt zich doorheen de gefotografeerde films terwijl ze zich bevrijdt van de eigen geschiedenissen. De zowat 120 foto’s waaruit de tentoonstelling bestaat, die het universum van de gebroeders Dardenne vertalen zonder het ooit te verraden, bieden ons het privilegie de films op een andere manier te vertellen en magische momenten in de schoot van de creatie waar te nemen. Tussen de terugkerende thema’s zal men de omhelzingen terugvinden, de eenzaamheid en de dolle wedlopen.

Christine Plenu is geboren in 1958 en gediplomeerd in fotografie in 1979. Ze is docente aan het Institut Saint-Luc te Luik. Sinds 1986 is zij setfotografe voor kort- en langspeelfilms.

“Fotografie doceren is ervaringen beleven en delen. Fotograferen, foto’s maken, dat is kijken en ontdekken. Dat is het leven.”

Bois du Cazier. Marcinelle, 1956

Op 8 augustus 1956 lieten 262 mijnwerkers het leven bij wat de grootste mijnramp van België ging worden. Bij het eerste nieuws van de ramp begeven fotografen zich ter plaatse. Hun beelden getuigen van de eerste uren waarbij de hulp georganiseerd wordt, waarbij de hoop de redders naar de mijn doet snellen en de vrouwen en kinderen naar de hekkens, waar zij tot staan gebracht worden.

Deze beelden vertalen ook het ondraaglijke wachten, de dagen die voorbij snellen, terwijl ze hun lot van onheilsprofeet met zich meedragen en officiële bezoekers en nieuwsgierigen aantrekken.

Aanwezig vanaf de eerste uren van de catastrofe hebben Camille Detraux en Raymond Paquay gefotografeerd en commentaren gesprokkeld. Zij hebben een gedetailleerde indruk van het drama bewaard zonder te vervallen in effectbejag en het choquerende beeld.

“Het ergste was het eindeloze wachten. De avond van de eerste dag hebben we enkele van de overlevenden gezien. De hoop hervatte. Maar van dag tot dag nam ze vervolgens af. Ik had andere mijnrampen meegemaakt, grauwvuur, instortingen. Maar dit oversteeg de verbeelding. Onmogelijk niet te denken aan die talrijke mijnwerkers, aan hun onmacht ten aanzien van die brand”, getuigt Camille Detraux.

Vervolgens hebben andere beelden zich bij deze gevoegd, beelden gerealiseerd door meerdere fotografen die aanwezig waren op de plaats van het drama : Roger Anthoine, Antoine Rulmont, Hermann Chermanne, Alain Massin en Kryn Taconis. Allen hadden zij dezelfde aandacht voor het drama dat zich daar afspeelde en hetzelfde respect voor de slachtoffers en hun families.

Leonard Freed, die tijdens de begrafenis van de slachtoffers in Marcinelle aanwezig was, heeft eveneens een schroomvallige en aangrijpende reportage gerealiseerd. In 2011 heeft zijn weduwe deze grootmoedig aan het museum geschonken.

Zestig jaar na de catastrofe, die nog steeds, zelfs over de grenzen, in het geheugen gegrift staat, wil het Musée de la Photographie, na les Archives de Wallonie, hulde brengen aan de slachtoffers door middel van deze tentoonstelling die deze fotogetuigenissen samenbrengt. De tentoonstelling wordt vergezeld van de herziene en vermeerderde zesde druk van het boek Bois du Cazier, Marcinelle 1956.

www.museephoto.be