©Bénédicte Vanderreydt - I am 14

Bénédicte Vanderreydt - I am 14

Boîte Noire                   - 23.05 > 06.12.15

Portretten van drie adolescenten van 14 jaar die elkaar kruisen. Valentine woont in België, in Brussel. Ru’a woont in het vluchtelingenkamp van Dheisheh, in Palestina. Loraine woont in Lubumbashi, Katanga, in de DR Congo. Tegenwoordig fotografeert men elkaar op 14 jaar. Men kijkt bijna dwangmatig naar elkaar. Wat toont de jeugd via deze door de sociale media verspreide beelden? De fotografe, Bénédicte Vanderreydt, tracht dat complexe spel van spiegels, waarbij men niet meer weet wie kijkt en wie bekeken wordt, te ontcijferen. De stemmen van die drie jonge meisjes, die op onderscheiden plaatsen op de planeet wonen, verlopen parallel door hun waarheidsgetrouwheid. “Alles is begonnen toen ik op een dag ben blijven stilstaan bij het profiel op facebook van Valentine, een jonge Belgische van 14 jaar. In dat nieuwe intiem-publieke dagboek dat facebook is, vertelt men dingen aan elkaar. Men leeft, men bemint, men drijft de spot, men zegt het tegen elkaar, men friend, men defriend... De honderden foto’s van haar sociale netwerk hebben mij ertoe gebracht dingen in vraag te stellen. Wat toont de jeugd via deze door de sociale media verspreide beelden? Vandaag, op 14 jaar, fotografeert men elkaar. Kijkt men naar elkaar. Is het via die spiegel dat zij zichzelf vormen? Wat gaat er aan de klik vooraf in die cultus van zichzelf en die overexposure? Door gebruik te maken van een stijl tussen die van de publiciteit en die van de mode, heb ik de codes van Valentine, Ru’a en Loraine willen overnemen. Voor mijn objectief stellen zij hun dagelijks leven terug samen. Die aanpak van het in beeld brengen heeft hen gebracht tot een in vraag stellen van hun praktijk. Tussen hun vriendinnen en mijn objectief nemen Valentine, Ru’a en Loraine hun plaats in in dat niemandsland van de werkelijkheid. Hun blik richt een breekbaarheid tot de camera. Hun blik gaat door de spiegel heen en doorbreekt hun zo geoliede codes. De toepassing van het fotografische droste-effect zal deze adolescenten uiteindelijk niet ongedeerd hebben gelaten.”

©Laurence Gondon - Yunaika

Laurence Gondon - Yunaika

Galerie du Soir - 23.05 > 06.12.15

In het kader van hun partnerschip hebben Le Soir en het Musée de la Photographie het initiatief genomen tot de Galerie du Soir. Gelijktijdig met elke nieuwe grote tentoonstelling in het museum presenteert de Galerie du Soir een te ontdekken jonge kunstenaar. Deze inzet op de toekomst bestaat uit vier luiken: een beperkte maar significante tentoonstelling in het museum, een portfolio in het tijdschrift Photographie ouverte, een voorstelling van de fotograaf op de pagina’s van Le Soir en een selectie van zijn werk op de site www.lesoir.be. Voor deze nieuwe editie van de Galerie du Soir is onze keuze gevallen op Laurence Gondon. Laurence Gondon brengt in haar werk hulde aan de vrouwelijkheid. Als een contrapunt bij de tentoonstelling van Garry Winogrand, “Woman are beautiful”, die de laatste maanden in het museum getoond werd, wordt ons dit keer de visie van een jonge vrouw op haar eigen sekse voorgesteld. Als inleiding op dit aparte werk schrijft zij: “Elke dag bekijkt een vrouw zich in de spiegel en telt de buikspieren die zij mist. Een andere droomt van glamour, maar ondergaat de onfatsoenlijke blikken van de mannen die haar weg kruisen; of, erger nog, die van hun vrouw...”. In dit universum duiken nog heel wat andere vrouwen op: de eeuwig verliefde, de moeder verlaten door haar kinderen, degene die wacht op de terugkeer van haar echtgenoot en zij die alles achtergelaten hebben om hun leven te leiden... Met als titel “Yunaika” (fonetisch voor het Griekse de vrouw) leidt deze reeks van Laurence Gondon ons binnen in een zowel persoonlijke als individuele wereld. Des te meer persoonlijk omdat elk van die vrouwen niemand minder is dan zijzelf. Inderdaad, het betreft hier enkel zelfportretten. En des te meer universeel omdat de vragen die zij aansnijdt van alle tijden zijn en overal op onze planeet gesteld worden. Een vrouw, wat is dat? Aan welke criteria moet zij beantwoorden om de functie te bekleden die de maatschappij haar toebedeelt? Hoe zich daaraan onttrekken en haar eigen weg volgen? In een wereld waarin men beweert dat iedereen vrij is om op zijn eigen manier te leven, blijft de plaats van de vrouw problematisch, opgesloten in stereotypen die teruggaan tot lang vervlogen tijden en waarbij een veelheid aan kleine feiten, handelingen, ideeën deze blijven bestendigen. Geplaatst tegenover die haar toegewezen rol kruipt Laurence Gondon in de huid van die vrouwen om misschien te trachten hen beter te begrijpen maar ook om ons ertoe te brengen naar hen te kijken en onszelf te in vraag te stellen. En om die vrouwen een spiegel voor te houden waarin zij zich ongetwijfeld zullen herkennen. Geboren in 1989 en gevormd aan “le 75”, gaat deze jonge vrouw ook bij zichzelf te rade door die rollen te vertolken binnen een universum waaraan zij bijzonder gehecht is. Al die beelden zijn inderdaad gerealiseerd in een zelfde ruimte: het familiehuis waarin vier generaties vrouwen elkaar opgevolgd hebben. Een huis waarvan het veelkleurige behang een niet te verwaarlozen rol speelt in haar composities. Ongetwijfeld vindt men doorheen deze zelfportretten de houdingen van de ene en de andere terug. Men is inderdaad ver weg van het werk van een Cindy Sherman waarmee men dit werk verkeerdelijk zou kunnen associëren zonder haar beelden te kennen. Laurence Gondon speelt geen enkele rol. Haar gezicht wordt niet getransformeerd met behulp van maquillage en diverse kledingstukken. Vaak biedt zij van zichzelf enkel een reflectie, een houding waarbij haar gezicht niet in beeld komt. Daarentegen hervindt zij stemmingen, gebaren, poses, gevoelens die zij vertaalt door middel van een tegelijkertijd kleurrijke en ingehouden fotografie, nu eens doordrenkt van melancholie of poëzie, dan weer rakelings scherend langs tragiek.

Jean-Marie Wynants