Door Waw
De straat is van iedereen
Met de app BetterStreet kunnen alle burgers, via hun smartphone, en de gemeenten, via een internetplatform, meewerken aan de manier waarop openbare ruimtes beheerd worden. Een nieuwe mentaliteit moet de traditionele gang van zaken doorbreken.
Jean-Marc Poncelet vindt het niet leuk dat hij beschouwd wordt als de aanvoerder van een hoop malcontenten die niets liever doen dan gemeenten te overstelpen met hun aanmerkingen. Die beschuldiging gaat helemaal voorbij aan de echte bedoeling van zijn site BetterStreet, namelijk dat elke burger mee verantwoordelijk is voor het beheer van de openbare ruimtes van zijn gemeente. Alles is begonnen met een blijk van burgerzin en met de ontwikkeling van de nieuwe mogelijkheden van digitale communicatie. Als hij door de straten van Anderlecht en Brussel wandelde, kon Jean-Marc Poncelet het niet nalaten om foto’s te nemen van de verloedering die hij op zijn weg tegenkwam. De volgende stap was dan het inschakelen van sociale media om er ook wat aan te doen.
Het kan toch zo simpel zijn
Poncelet is van opleiding handelsingenieur. Nadat hij tien jaar lang marketingmanager bij Belgacom Proximus was geweest, ging hij op zoek naar nieuwe uitdagingen. Tijdens een weekend voor start-ups in Luik geraakt hij overtuigd van een in essentie heel eenvoudig idee.
Dankzij een app die je gratis kan downloaden via App Store of Google play, kan iedereen aan de overheid laten weten dat er iets mis is in een straat. Putten in de weg, een kapotte schommel op het speelplein, een bord dat omgevallen is of een geval van sluikstorten. De app is ontwikkeld in het kader van Nest’up. “Als je dat soort incidenten vroeger telefonisch meldde aan de gemeente, was je nooit zeker dat die informatie terechtkwam bij de juiste persoon. Als dat al zo was, moest de gemeente eerst iemand sturen om te zien waar het probleem zich voordeed en wat er aan gedaan moest worden. Heel veel tijdverlies dus en niet efficiënt. Tussen de melding en een oplossing ging zoveel tijd verloren.”
Met BetterStreet stuur je zowel een foto door van het probleem als de precieze locatie. Als die informatie in het systeem wordt ingevoerd, komt ze automatisch terecht bij de juiste persoon. Tegelijkertijd blijft de persoon die het probleem heeft aangekaart op de hoogte van de stand van zaken van zijn melding. Voor de gemeente is het platform een boordtabel van uit te voeren werken, die telkens opnieuw wordt bijgewerkt. “Uiteraard is het niet de bedoeling dat de burgers die werken zelf organiseren. Maar het systeem maakt het mogelijk dat de gemeenten op een efficiëntere manier het onderhoud organiseren van de openbare ruimte. En dat is in het belang van iedereen. We hebben vastgesteld dat als de gemeenten over correcte informatie beschikken, ze dan redelijk goed en snel werk leveren.”
Alle veranderingen zijn in het begin wat moeilijk. Jean-Marc Poncelet is dus op nogal wat weerstand gestuit, behalve bij die mensen die op digitaal vlak al wat mee waren. De minder enthousiaste gemeenten waren vooral bang dat ze in gebreke zouden gesteld worden of dat ze overspoeld zouden worden met ongefundeerde aanvragen die ze onmogelijk zouden kunnen opvolgen. Maar binnenkort filtert een moderator alle ongepaste opmerkingen uit het systeem. BetterStreet zal hoe dan ook niet dienen om aangifte te doen van het illegale tuinhuisje van de buurman, of van zijn bomen die het zonlicht tegenhouden. “We stellen vast dat 98% van de meldingen die op het platform binnenlopen, problemen zijn die er echt toe doen en die de gemeente sowieso zou hebben moeten oplossen,” vertelt de bedenker.
Hulp gevraagd
De minder enthousiaste gemeenten waren vooral bang dat ze in gebreke zouden gesteld worden of dat ze overspoeld zouden worden met ongefundeerde aanvragen die ze onmogelijk zouden kunnen opvolgen. Maar binnenkort filtert een moderator alle ongepaste opmerkingen uit het systeem.
Momenteel hebben vier Waalse gemeenten – Waremme, Ter Hulpen, Crisnée en Olne deze tool al geïntegreerd in hun systeem om werkzaamheden te organiseren.
BetterStreet is in Borgworm sinds 1 maart toegankelijk voor de bevolking. In het begin heeft de gemeente het personeel opgeleid en zijn ze begonnen met de projecten die doorgaans behandeld werden door de dienst voor openbare werken. In een tweede fase is daar het beheer van de openbare gebouwen bijgekomen. Volgens Hervé Rigot, de vroegere schepen van openbare werken van Waremme, “maakt dit instrument het mogelijk om een rechtstreekse relatie aan te knopen met de burger. Dat is belangrijk, in een tijd waarin de mensen zich meer en meer betrokken willen voelen.” De vrees voor te veel werk of een te moeilijke behandeling werden snel van tafel geveegd. “Als de software aangepast is, volstaan tien minuten om het systeem onder de knie te krijgen.” Het is net die eenvoud die van BetterStreet een uniek instrument maakt voor alle werkzaamheden in een gemeente. Of het nu het gevolg is van een interne beslissing, of op vraag van de burgers. De overvloed aan aanvragen waarvoor sommigen vreesden is er niet gekomen. “We krijgen niet meer aanvragen binnen dan vroeger. Over het algemeen zijn het nog steeds dezelfden van wie de meldingen binnenkomen,” vervolgt de schepen. “Maar het is alleen het instrument dat anders is.” Via de website van de gemeente kan iedereen nu ook rechtstreeks volgen hoe de werken vorderen. BetterStreet staat daardoor ook voor transparantie. “We hebben een ploeg van 35 werklui, maar die kunnen niet overal op hetzelfde moment zijn. De burgers kunnen nu zien waar ze precies aan het werk zijn. Nog een voordeel is dat er nu ook veel sneller gereageerd wordt. Vooral als het gaat om sluikstorten, want dat blijft de grootste gesel. Vroeger duurde het soms lang vooraleer we daarvan op de hoogte waren. We hebben dus echt wel onze burgers nodig, die ons helpen om sneller te reageren.”
BetterStreet is een eenvoudig systeem dat ook in min of meer dezelfde vorm in andere landen werkt. “Het is niet ongewoon dat dit soort concepten op hetzelfde moment op verschillende plaatsen de kop opsteekt. Dat heeft te maken met een evolutie op het vlak van technologie en mentaliteit.” Jean-Marc Poncelet heeft hoe dan ook de ambitie om ook buiten Wallonië aan de slag te gaan. Hij denkt dan vooral aan Vlaanderen, maar ook in Noord-Frankrijk heeft hij al contacten gelegd.
De tool zal waarschijnlijk nog evolueren, maar momenteel is er niet veel speling. Het belangrijkste is dat de betrokkenheid van de burgers nog moet groeien. De betrokken gemeenten hebben de mogelijkheid al voorzien om via een PC in het systeem te geraken en het gemeentepersoneel voert ook al de oproepen in die ze telefonisch binnen krijgen. “Het is een degelijk systeem,” besluit Jean-Marc Poncelet. “De transparantie is zowel voor de burger als voor de gemeente een pluspunt, want hoe groter de participatie, hoe groter de efficiëntie.”