Cenaero is een centrum voor toegepast onderzoek dat constant berekeningen en simulaties maakt en tests uitvoert. De ambitie van het onderzoekscentrum is bedrijven te ondersteunen die willen vernieuwen, waardoor hun producten beter worden en ze nieuwe markten kunnen veroveren.

Philippe Geuzaine vat het zo samen: “In alle bescheidenheid denk ik dat Cenaero voor vooruitgang kan zorgen, omdat wij bedrijven kunnen helpen betere ontwerpen te maken”. Geuzaine is de jonge algemeen directeur die de leiding heeft over 55 knappe koppen: ingenieurs, wiskundigen en fysici, van wie de helft een doctoraatsproefschrift heeft geschreven. In het Waalse ‘ecosysteem’ bevinden de centra voor toegepast onderzoek zich ergens tussen universitaire onderzoekscentra en gespecialiseerde bedrijven. Het is hun bedoeling om extra bruggen te slaan tussen de academische en de industriële wereld, om zo tot samenwerkingsverbanden met een grote toegevoegde waarde te komen. Een ministeriële verordening, die werd goedgekeurd bij de laatste zitting van het parlement voor de verkiezingen van 25 mei, zorgt voor toenadering tussen de onderzoekscentra met een verschillende ‘stamboom’. Philippe Geuzaine houdt wel van het idee om de 22 centra op vrijwillige basis hun krachten te laten bundelen om zo een gezonde en competitieve kruisbestuiving te realiseren. Cenaero werkt daarom samen met twee onderzoekscentra, het Collectief Centrum van de Belgische Technologische Industrie (SIRRIS) en het Centrum voor Metaalonderzoek (CRM), om diensten aan te bieden die beter aansluiten bij de behoeften van de industrie. In Wallonië lijkt eendracht nog altijd macht te maken.

Hoe kan de samenwerking tussen die centra nu ons dagelijkse leven beïnvloeden? Met andere woorden, waartoe dienen ze en wat doet Cenaero concreet? Cenaero werd in 2002 opgericht in Gosselies en ontwerpt de tools voor computersimulaties in opdracht van bedrijven die bezig zijn met technologische vernieuwing. Deze simulaties maken het mogelijk om betrouwbaar en snel nieuwe concepten goed te keuren of te verbeteren, zonder ze op echte prototypes te hoeven testen. Drie voorbeelden voor een goed begrip.

“Door onze simulatietechnieken en hulp bij het ontwerp werkt Cenaero aan de vorm van de propellers om zo het geluid van de motoren terug te dringen.”

De toekomst zal passief zijn

Met het plan Horizon 2020 wil de Europese Unie onder andere dat alle nieuwe gebouwen passief zijn of toch zo weinig mogelijk energie verbruiken. Om dat energetisch nulpunt te bereiken of te benaderen, zullen huizen in de toekomst worden uitgerust met een groot aantal innovaties die het resultaat zijn van simulaties. Voor die huizen wordt een goedkoop en efficiënt isolatiesysteem van groot belang. Hierbij speelt Cenaero een rol. “In het kader van een optimaal mechanisch ventilatiesysteem hebben we berekend hoe in een standaard kamer de verluchtingsbuizen zo goed mogelijk geplaatst kunnen worden en hoe bepaalde parameters zoals de hoeveelheid lucht geregeld moeten worden om voor een optimaal comfort in huis te zorgen (zoals de temperatuur of de luchtsnelheid). Je hoeft dus niet meer eerst te bouwen en gaten in de muren te maken om dat uit te testen.” Louter op basis van wiskundige berekeningen vind je al een oplossing.

Wachten op een elektrisch vliegtuig

Een tweede voorbeeld van computerberekeningen in ons dagelijkse leven is het lawaai van vliegtuigen. In samenwerking met Techspace Aero (Safran Group) die het onderdeel maken dat zich vlak voor de motoren bevindt, heeft Cenaero een manier ontwikkeld om minder luidruchtige motoren te maken. De nieuwe generatie vliegtuigmotoren verbruikt 20% minder kerosine, maar ze maken meer lawaai. “Door onze simulatietechnieken en hulp bij het ontwerp werkt Cenaero aan de vorm van de propellers om zo het geluid van de motoren terug te dringen.” In Brussel wachten ze. Hoelang nog? “Het voordeel van die berekeningen is dat we goedkoop een groot aantal mogelijkheden kunnen uittesten. Zo houden we twee of drie concepten over waar dan prototypes van gemaakt worden. Je weet vooraf al dat in die prototypes de grootste kans zit op innovatie. Daarin schuilt de kracht van berekening en simulatie. De tijd om iets te ontwikkelen wordt veel korter.”

Voorbeeld onder druk

Moeten we bang zijn voor de kerncentrales van Doel en Tihange? Zijn de barstjes in een aantal kernreactoren gevaarlijk? Voor een antwoord op die veiligheidsvragen doen de metallurgie-experts van Tractebel Engineering een beroep op Cenaero. “We hebben een aantal simulaties gedaan om beter te begrijpen of die barstjes gevaarlijk waren of niet. Nadat we de resultaten van de simulaties bekeken en onderzocht hadden, blijkt dat de barstjes geen invloed hebben op de levensduur van die kernreactoren.” Dat is een hele geruststelling, maar hoe betrouwbaar zijn die berekeningen? “Cenaero deelt geen attesten uit. Wij zijn wel in staat om te zeggen dat het risico klein is. Met alle gegevens die we hebben, kunnen we zeggen dat de aannames de best mogelijke zijn op het moment dat de simulaties zijn uitgevoerd. Wij leveren het materiaal om beter te kunnen analyseren en om beslissingen te nemen. Het is aan Tractebel om zijn verantwoordelijkheid te nemen.”

Digitale Neuronen

50 tot 70% van de activiteiten van Cenaero ligt in de luchtvaart of het transport in de brede zin van het woord. Zijn partners zijn industriële zwaargewichten zoals Techspace Aero (Luik) of Sabca Sonaca (Gosselies), wereldleider in het vervaardigen van de voorste en achterste delen van vliegtuigvleugels. Sinds een paar jaar werkt Cenaero nu ook in de bouwsector (vooral energie) en zelfs in de biomedische sector, onder meer voor IBA uit Louvain-la-Neuve en hun protontherapie. “Simulatie en hulp bij productontwikkeling zijn niet eigen aan een bepaald soort activiteiten. Die kennis beslaat alle domeinen.” Het bewijs? Cenaero werkt aan de verfijning van een systeem om zwemzones te beschermen tegen haaien. Dat is ontwikkeld door het bedrijf Offshore 45 in samenwerking met Aquatek. Grote bedrijven hebben het belang begrepen van berekeningen en simulaties. Samen met hen wil Cenaero nog een stap verder gaan: de berekeningen worden nog sneller en zorgvuldiger gemaakt op een supercomputer in Gosselies die tienduizenden processors bundelt en gedeeld wordt met de vijf Franstalige universiteiten en een aantal baanbrekende industriëlen. Om ook de KMO's warm te maken voor de mogelijkheden van die calculatietools waarmee ze nog beter kunnen innoveren en dus betere producten maken, heeft Cenaero een belangrijk project ingediend bij het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. “Er wordt veel gesproken over digitale economie en Cenaero zet daar helemaal op in. Het is belangrijk dat Wallonië die beweging volgt.”