Ontmoeting met Yves Vasseur, algemeen curator van Mons 2015

Avec plus de 300 événements marquants et un millier d’activités originales, la Cité du Doudou s’apprête à vivre, en 2015, une explosion culturelle sans précédent. Les trois coups seront donnés dans les murs de la ville ce 24 janvier. Mais l’éblouissement ne faiblira pas au fil des saisons. L’exposition Van Gogh au Borinage, les installations urbaines, les cafés Europa, le Festival au Carré, les Ailleurs en Folie, l’ouverture du Pôle muséal, la Cité Miroir de Frédéric Flamand... ne sont que quelques-uns des temps forts sur lesquels les organisateurs, la Fondation Mons 2015, misent pour faire entrer la ville dans l’ère du renouveau. Construit autour de la rencontre entre la technologie et la culture, en donnant largement la parole à la jeunesse, l’événement parie également sur la métamorphose. Si la ville en fête sera méconnaissable pendant douze mois, les nouveaux musées et autres lieux d’expression artistique vont l’habiller pour plusieurs décennies. La volonté est de donner à tous l’accès à la culture. L’espoir ? Que tous répondent présents. Un pari déjà gagné puisque c’est toute la région, tout le pays même, qui a exprimé son désir de participer. Une nouvelle dynamique citoyenne, un décloisonnement qui traduit le désir de chacun de s’ouvrir à l’autre et d’entreprendre ensemble cette traversée du siècle. Yves Vasseur, le commissaire-général de Mons 2015, est le premier à s’en réjouir.

YVES VASSEUR BIO EXPRESS

— Geboren in Jemappes op 1 februari 1951. Bracht zijn jeugd door in Quiévrain.

— Licentiaatsociale communicatie en theaterstudies aan de UCL.

— Journalist RTBF in Mons van 1974 tot 1985, waar hij zich actief inzette voor het Henegouwse culturele leven.

— Coördinator van het Centre Dramatique Hennuyer van 1985 tot 1990.

— Publiceerdeverschil- lende boeken, ook strips en theaterstukken.

— Vanseptember1990 tot december 2009, administratief directeur van het Théâtre du Manège en de Scène NationalevanMaubeuge. — Sinds april 2002, intendant van het grensoverschrijdende Culturele Centrum Le Manège in Mons. Werd in maart 2004 aangesteld als curator van het project Mons, culturele hoofdstad 2015, dat toegekend werd in februari 2010

Hoe is die opening verlopen naar Henegouwen en de belangrijkste Belgische steden?

y.v. — Dat is heel natuurlijk gegaan. We hadden al bij onze kandidatuur laten weten dat we met Mons als middelpunt wilden vertrekken om zo aan Europa de rijkdom van de hele streek te tonen. Eerst hebben we ons beperkt tot het arrondissement Mons-Borinage. Dat spreekt vanzelf, want de geschiedenis van die inwoners is ook de onze. Door hen erbij te betrekken hoopten we dat ze zich betrokken zouden voelen. Die twaalf gemeenten hebben zelf een project op poten gezet, ‘le Grand Ouest’, waarin ze elk hun plaats kunnen vinden en hun sterke punten tonen. Daarna hebben we een tweede virtuele cirkel rond Mons getrokken, zowat dertig kilometer rond de stad. Op die manier willen we de ongelooflijke verscheidenheid van onze culturele instellingen (Mac’s, Pass, Fotografiemuseum...) in de schijnwerpers brengen om hen een zichtbaarheid te geven die ze nog niet hadden. We hebben hen gevraagd om een origineel en uitzonderlijk project voor te stellen dat overeenkomt met onze eigen thema’s. Dat hebben ze zonder uitzondering aanvaard. Een derde grote stap, met veel hulp van de Waals-Brusselse Federatie, is de inbreng geweest van de belangrijkste Franstalige steden. Die partnersteden zullen evenementen voorstellen die een culturele wisselwerking leveren tussen hen en Mons. Ten slotte mogen we ons niet afsluiten van het noorden van het land en ook niet van de steden van Noord-Frankrijk waar we toch al geregeld mee samenwerken. Dankzij Mons 2015 hebben al die steden en hun instellingen elkaar al veel beter leren kennen.

Jullie hebben gekozen om technologie en jeugd rechtstreeks met elkaar te verbinden?

y.v. — Rond 2003-2004 verklaarde burgemeester Di Rupo in een toespraak dat om het sociaaleconomisch leven in Mons nieuw leven in te blazen, er moest ingezet worden op technologie, cultureel toerisme en jeugd. Tien jaar later kunnen we stellen dat hij het bij het rechte eind had. Bedrijven zoals Google, Microsoft en IBM, om er maar enkele te noemen, hebben zich hier gevestigd en hebben mee de Digital Innovation Valley gecreëerd die zich vooral richt tot informatietechnologie, videospelletjes, beeld, stemherkenning, waarmee de cultuur gemakkelijk een link kan leggen. Wat de jeugd betreft, waarom daar geen speerpunt van maken, vooral als je weet dat er zowat 20.000 studenten zijn in Mons. Natuurlijk is dat een doelpubliek. Ons idee is dat de jongeren zich dit evenement toe-eigenen en in hun veranderende stad de mogelijkheid zien om te studeren. Om hen nog meer te betrekken bij het project hebben we samen met kunstenaar Wajdi Mouawad de actie ‘Ik zal 20 zijn in 2015’ opgezet. Sinds 2011 betrekken we duizend jongeren op de een of andere manier in dit avontuur en zijn zij actoren geworden in de Europese culturele hoofdstad.

Het budget van Mons 2015 bedraagt € 68 miljoen, zonder de infrastructuur. Welk economisch rendement verwachten jullie daarvan?

y.v. — We schatten dat ongeveer twee miljoen mensen – een miljoen uit Henegouwen en een miljoen uit andere regio’s in België en Europa – aan ten minste één evenement zullen deelnemen. Als we ons baseren op de ervaringen van onze voorgangers zoals Rijsel of Marseille, komen we aan een verhouding van een op zes voor de grote regio rond Mons. Elke geïnvesteerde euro zou er dus zes moeten opbrengen voor de horeca. Er is ook € 250 miljoen naar de restauratie van infrastructuur gegaan (met uitzondering van het station). Dat geld kwam voor het grootste deel van de Waals-Brusselse Federatie, van Wallonië en van Europese fondsen en dat is al teruggevloeid in het economische circuit. Nu hopen we maar dat al die nieuwigheden met hun mensen en hun diensten nieuwe wegen kunnen inslaan. Dat de gemeentelijke en regionale overheden andere doelstellingen vinden voor de Stichting Mons 2015 om zo de sfeer verder te laten leven die bij dit evenement ontstaan is. Het is voor het eerst dat al die instellingen aan hetzelfde zeel trekken. Laten we profiteren van onze verworvenheden.

En het economisch rendement voor de regio en de vooruitzichten voor de arbeidsmarkt voor jongeren?

y.v. — Mons 2015 heeft een positieve invloed op de hele streek. Ik ben ervan overtuigd dat almaar meer investeerders verleid zullen worden door het grote aanbod van onze infrastructuur zoals het nieuwe congrescentrum, maar ook door de mogelijkheden van opleidingen en logies. De stad is goed gelegen om aantrekkelijk te zijn voor bedrijven binnen de nieuwe creatieve economie. Als Mons de kroon spant in 2015 zullen de investeerders daar niet ongevoelig voor zijn. De krachttoer met Google kan zich herhalen. En wat ook hun specialisme wordt (informatica, marketing, ingenieurs...), de jongeren uit de streek die morgen opgeleid worden in onze scholen en universiteiten zullen er als eersten van profiteren. Die bedrijven zoeken talenten en willen die aan zich binden. Dat is het teken van een nieuwe geestesgesteldheid.

Wil Mons het voorbeeld volgen van Rijsel, waar ze sinds 2004 genieten van een nieuwe culturele uitstraling?

y.v. — Ik wil dat relativeren en ik blijf met beide voeten op de grond, maar ik ben ervan overtuigd dat wij ook zo’n uitstraling kunnen bereiken. De stad heeft alle troeven in handen om ook van een dergelijke duurzame bonus te kunnen genieten.

U bent altijd wild geweest van cultuur. Vervolledig deze zin eens uit uw eigen ervaring: “Toen ik jong was, had ik geen enkele mogelijkheid om aan cultuur te doen in Dour of Quiévrain. Ik zou willen dat...”

y.v. — ... dit niet meer het geval zou zijn. Dat alle jongeren van Mons-Borinage toegang zouden hebben tot cultuur.