Hoog op een rotspunt ligt Vierves-sur-Viroin, een dorp dat uit verscheidene verdiepingen bestaat, maar geen lift bezit... Je hebt wel sterke benen nodig om de klim naar het kasteel te wagen! Maar de stoere dorpelingen doen dat gemakkelijk. Vierves, dat het label van “Mooiste dorp van Wallonië” draagt, valt op door de originele wijze waarop de huizen zijn gebouwd en door de uitzonderlijke vriendelijkheid van de bewoners.

Wanneer we aankomen vanuit Olloy, het aan Vierves grenzende dorp, leidt een grillige weg ons tot aan de voet van het kasteel, vanwaar we pas goed kunnen zien hoe hoog dat is. We begrijpen dat deze heel indrukwekkende burcht van de heren van Hamal vroeger een verdediging vormde tegen invasies. Nadat het kasteel omstreeks 1762 volledig door brand was verwoest, werd het heropgebouwd zoals men het nu kan zien. Het kasteel wordt tegenwoordig bewoond door particulieren en kan niet worden bezocht. Vandaag kent het dorp een rustig maar toch geen slaperig leven. Hier hangt de heerlijke geur van hout dat in de schoorsteen wordt verbrand en dat eerst ligt te drogen voor het huis. Bij mooi weer blijven de deuren van de huizen open om wat zonlicht binnen te laten, om een voorbijganger te groeten of een rondlopende hond door te laten. De vele nieuwsgierige en soezende katten zijn hier koning en houden een oogje op de wandelaars.

Groene uitstappen

De gemeente Viroinval, die uit Vierves en zeven andere dorpen bestaat, heeft een indrukwekkend netwerk van gemarkeerde en met elkaar verbonden wandelroutes, die samen 250 km lang zijn. Een hele prestatie! Wandelaars kennen de streek van buiten, maar komen toch altijd weer terug. Liefde en respect voor de natuur blijken ook uit het natuurpark van Viroin-Hermeton, dat zorgvuldig wordt onderhouden. Vierves staat bekend voor zijn hartelijk onthaal; getuigen daarvan zijn de vele groepen die er hun vakantie doorbrengen om de heel gevarieerde plaatselijke natuur te ontdekken. Er wordt ook gastvrijheid geboden aan gezinnen die komen voor een gezond vermaak in open lucht. Vakantieverblijven en bed & breakfasts zijn er genoeg.

De Viroin slingert zich in de diepte onder het dorp en zit vol rivierkreeften en forellen die daglicht en lawaai schuwen. Wie zelf zijn maaltijd bijeen wil vissen, heeft dus wel wat geduld nodig. Vanop de brug met haar drie bogen ziet men hoe de zachtgroene algen zich zachtjes laten wiegen door het water.

Onmiddellijk instappen

Langs de oevers van de Viroin liggen de blinkende sporen van het stoomtreintje dat de drie valleien doorkruist. Voor een originele uitstap door berg en dal, kan men terecht in het stationnetje van Vierves. Daar hangen de uurroosters uit. Opgelet! Voor wie makkelijk verstrooid is: de trein fluit slechts één keer.

Een dorp zonder dorpsplein zou geen dorp zijn. Nadat men de steile straatjes naar het kasteel en de Sint-Rufinus-en-Valeriuskerk heeft beklommen, komt men in het centrum van het dorp. Het is wel geen groot dorpsplein, maar een gezellige plek met aan weerszijden enkele oude huizen en een cafeetje. Boven het plein steken de tegenover elkaar gelegen kerk en kasteel uit, waartussen in sommige periodes uit het verleden waarschijnlijk wel eens strijd werd gevoerd. Helemaal aan het einde bevindt zich een ogenschijnlijk speelklare muziekkiosk met daarnaast een eeuwenoude lindeboom die misschien nog enkele heksengeheimen kent. Want de bewoners van Vierves zijn sterk gehecht aan tradities en legenden. Met carnaval, bijvoorbeeld, viert men een feest dat naar een gebeurtenis uit de middeleeuwen verwijst. Een duister verhaal van het verzet dat Johan Simon, een onafhankelijke burger, pleegde tegen Robert II, een weinig geliefde heer van Vierves. Toen hij na zijn ontsnapping uit de gevangenis weer was gevat, werd Johan op het dorpsplein verbrand onder de verbijsterde blik van het volk. Het carnaval, dat geen dorpeling voor wat dan ook zou willen missen, herinnert aan die gebeurtenis door het verbranden van een stropop, terwijl het volk verscheidene dagen feestviert.

Enkele resten

Voor wie al wandelend wil leren, is er stof genoeg.

De openbare wasplaats, die waarschijnlijk uit de 19^e eeuw dateert, is uitstekend bewaard. De ligging ervan werd bepaald door de aanwezigheid van een hoger gelegen bron die voldoende water leverde voor het werk van de wasvrouwen. De wasplaats bestaat uit een rechthoekige ruimte met een smalle deur en met in het midden een bekken van natuursteen met drie vakken. Twee oordeelkundig geplaatste venstertjes zonder raam lieten een ietwat gezeefd licht binnen. Men beeldt zich gemakkelijk het luidruchtige werk in van de wasvrouwen die het linnen klopten met een houten palet, nadat ze het hadden ingezeept en gewreven met assen. Zulk een werk is nu ondenkbaar geworden...!

In “La vie paysanne” (Boerenleven) beschrijft de auteur Gérard Hayart het waswerk als een drie dagen durende straf die de vrouwen werd opgelegd. De eerste dag werd “het Vagevuur” genoemd en bestond uit het thuis klaarmaken van het linnen (het doordrenken met zeep en aromatische kruiden) en uit het verwarmen van het water in grote ketels. De volgende dag was het tijd voor “de Hel”, dat wil zeggen voor het eigenlijke reinigen: kloppen, opnieuw kloppen, wrijven, spoelen, opnieuw wassen... tot er geen enkele vlek meer op zat. Ten slotte was er “het Paradijs”, namelijk de derde dag, waarop men beloond werd voor het gedane werk. Bij mooi weer werd het linnen te drogen gelegd op het vette en dicht tegen elkaar groeiende gras. Bij onzeker weer liet men het wasgoed drogen op koorden die in een schuur werden gespannen.

Het kerkhof en het mausoleum

De rechthoekige begraafplaats is volledig ommuurd. Sommige scheefstaande graven steken een beetje buiten de bakstenen omheining. Maar wat onmiddellijk opvalt, is het mausoleum aan het einde van de het middenpad. Het werd in 1906 opgericht door de families Thomaz de Stave en de Mesnil de Volkrange. Door zijn omvang en zijn kopergroene koepel steekt het indrukwekkende gebouw af tegen het woud en de achterliggende hemel. Het idee voor het optrekken van dit gebouw werpt een interessant licht op het feit dat de hiërarchie zelfs na de dood bleef bestaan. Wie tussen de graven wandelt, ziet dat er dikwijls dezelfde familienamen op staan. Betekent dit dat er veel kroostrijke gezinnen in Vierves waren? We willen nog de aandacht vestigen op een mooi plaatselijk initiatief: in plaats van de voordelig naar het zuiden gerichte muren van het kerkhof bloot te laten, werden er verscheidene soorten perenbomen op latwerk tegen geplant.

Indien u Vierves-sur-Viroin nog niet kent, moet u er dringend eens langsgaan. Zowel in de zomer als in de winter zult u er hartelijk worden ontvangen. Omdat u het verdient!

Nuttige informatie
Toeristische dienst van Viroinval: +32 60 31 16 35

“Parc Naturel du Viroin, terre de paysages”: www.pnvh.be