Het Domein van Seneffe dompelt je onder in het tijdperk van de Verlichting. De tuinen doen je dromen en de collectie van edelsmeedkunst brengt elk deel van het kasteel weer tot leven.

Het park van het domein, met een oppervlakte van 22 hectare, maakt deel uit van het natuurlijk erfgoed van Wallonië. Toch is de entree gratis. Wandelaars kunnen vrij ronddwalen langs de paden van het ‘Park van de drie terrassen’ of zich neervlijen op het gras van het bloemperk, en zich in slaap laten wiegen door het gekabbel van het grote fonteinbekken. Ze zullen verrast worden, zowel door de zeer achttiende-eeuwse architectuur (dreven, rotondes...) als door de verscheidenheid van de tuinen die de gebouwen uit de tijd van de Verlichting (theater, oranjerie...) nog eens extra in de verf zetten. De buitengebouwen, de kapel, de vogelkooi, de vijver en het romantische eilandje verleiden de vele gezinnen die hier op bezoek komen, maar ook kunstenaars want het park is ook een ruimte voor openluchttentoonstellingen van hedendaagse kunst.

Een constructie van Laurent-Benoît Dewez

Dit monument van blauwe steen met zijn imposant hoofdgebouw en zijn twee laterale galerijen met Ionische zuilen die een voorplein van 80 meter lang omarmen, hebben we te danken aan de eerste architect van de Oostenrijkse Nederlanden, Laurent-Benoît Dewez. Dewez werkte ook mee aan de renovatie van verschillende abdijen in het land, zoals die van Orval, Gembloux en Hélécine. Zijn neoclassicistische stijl werd beïnvloed door het oude Rome, door de Italiaanse renaissancestijl en ook door Engeland en Frankrijk. De schitterende residentie werd tussen 1763 en 1768 gebouwd met het enorme fortuin van eigenaar Julien Depestre, zakenman, bankier en handelaar. Het geeft gestalte aan het nieuwe sociale leven van toen, dat gericht was op comfort, intimiteit, pracht en praal.

“In de loop der jaren heeft het domein toebehoord aan verschillende families en zelfs aan een religieuze orde, voor het in handen viel van een bouwpromotor die er appartementen wou van maken”, legt directrice Marjolaine Hanssens uit. “Gelukkig flopte dat project, onder meer dankzij het doorzettingsvermogen van de Vrienden van het kasteel van Seneffe. Het domein werd dan beschermd en werd eigendom van de staat, vooraleer het uiteindelijk onder de paraplu van de Belgische Franse Gemeenschap terechtkwam. Met het kasteel van Terhulpen als voorbeeld wilde die er een seminaren congrescentrum van maken. Maar toen kreeg de Franse Gemeenschap via een erfenis de indrukwekkende collectie zilverwerk van de Belgische privéverzamelaar Claude d’Allemagne in handen. Zonder lang te aarzelen werd het kasteel voor die collectie ter beschikking gesteld als tentoonstellingsruimte. In 1995, terwijl de tuinen nog volop gerenoveerd werden, ging het museum van de edelsmeedkunst van start op de gelijkvloerse verdieping van het kasteel. Dankzij giften, legaten en aankopen van de Franse Gemeenschap is deze collectie vandaag de dag een van de belangrijkste van België.”

Luister en intimiteit

In de 18de eeuw was de indeling van de ruimtes in grote gebouwen het onderwerp van talrijke teksten en studies, voornamelijk met het oog op meer comfort. Zo ontstonden er twee types van appartementen: de statige gezelschapsappartementen en de gerieflijker privéappartementen. De ruimtes bestonden uit verschillende kamers, die elk een eigen functie hadden. Door de vaste tentoonstelling ‘Luister en intimiteit’ te installeren in het kasteel, hebben de leidinggevenden van het museum een parcours en een originele scenografie uitgewerkt die elke kamer zijn rol van weleer teruggeven. Daardoor krijgt ieder object zijn gepaste plaats en komt het maximaal tot zijn recht. Alles is zo opgebouwd dat elke bezoeker tijdens zijn wandeling in het kasteel van Seneffe ondergedompeld wordt in een bepaald beeld van de 18de eeuw. Lampetkannen, waskommen, vliegendozen, spons-, tabaks-, snuifen chocoladedoosjes, theeen koffiekannen, koelers, kommen, champagneglazen, bekers, fakkels, blakers, kandelaars en kandelabers, religieuze voorwerpen... brengen het kasteel weer tot leven en werden in decors geplaatst die soms grappige namen kregen: ‘Wachtend op meneer’, ‘Het rariteitenkabinet’, ‘Het water stijgt’, ‘In aanwezigheid van een geestelijke’, ‘Het spel van de liefde en het toeval’...

Geuren, geluiden, films

Maar de tentoonstelling prikkelt ook de zintuigen. Snuif de geuren op van chocolade, tabak, bloemen, kruiden, maar ook van zweet. Je kan het water horen stromen, de vogels horen zingen. Je hoort het liedje ‘J’ai du bon tabac dans ma tabatière’. Je ziet, naast het edelsmeedwerk en de decors, scènes uit een paar kostuumfilms die zich in die tijd afspelen. Welke scène uit Barry Lyndon (Stanley Kubrick) zou het best geïllustreerd kunnen worden door ‘Het bad’? Welke beelden uit Amadeus (Milos Forman) passen bij ‘De mooie chocoladeketels’? En past ‘Biljarten in de namiddag’ bij Ridicule (Patrice Leconte)? Of gaat Liaisons dangereuses (Stephen Frears) samen met ‘Een fijn avondmaal’? Voor je de poorten van het Kasteel van Seneffe binnengaat, sla je er dus best eerst nog even je klassiekers op na.

Domaine du Château de Seneffe et Musée de l’Orfèvrerie

Rue Lucien Plasman 7-9

B-7180 Seneffe

+32 (0)64 55 69 13

info@chateaudeseneffe.be

www.chateaudeseneffe.be