De kunstbiënnale EUROPALIA nodigt sinds 1969 uit om de kunst en cultuur van een land te ontdekken. Na Turkije in 2016 is Indonesië aan de beurt om zijn cultuurschatten via allerlei disciplines en op diverse locaties te onthullen. Een van die locaties is La Boverie in Luik, waar de hoofdexpositie van het jaar, Archipel, te zien is.

De zee maakt handelsverkeer maar ook culturele uitwisseling mogelijk. In de 5de en 6de eeuw begint een periode van indianisering, een proces waarbij bepaalde volkeren op het vasteland en de eilanden van Zuidoost-Azië het schrift en soms ook de taal en religie van India overnemen en aanpassen. In Indonesië zijn de kuststreken de eerste gebieden waar dit gebeurt. Het Pallava-schrift verbreidt zich net als het hindoeïsme, dat gaandeweg concurrentie ondervindt door de komst van het boeddhisme. Staande Boeddha, 7de-8ste eeuw, brons © Musée national d’Indonésie

Indonesië is een gebied waar culturen elkaar ontmoeten. De archipel is namelijk altijd een van de belangrijkste kruispunten van de wereldhandel geweest. Na de Austronesische prauwen, de Arabische dhows, de Chinese jonken, de Portugese karvelen en de spiegelretourschepen van de Vereenigde Oostindische Compagnie leggen er nu containerschepen en olietankers aan.

De geschiedenis van deze archipel wordt gekenmerkt door ontelbare banden en connecties. Invloeden van dichtbij en veraf komen met elkaar in aanraking en concurreren met elkaar in een omgeving die overal door de zee wordt beheerst. In plaats van afstand te scheppen, brengt de zee mensen bijeen en wegens de moessons hebben buitenlandse kooplieden, geestelijken en diplomaten hier verplicht halt gehouden.

Hun aanwezigheid heeft sporen nagelaten in de mythen, monumenten, kunst en tradities van het hedendaagse Indonesië. Rijke en complexe samenlevingen hebben deze externe invloeden op elkaar gelegd, vermengd en opnieuw geïnterpreteerd. Daardoor zijn verschillende werelden ontstaan, die fijn gekleurd en bewerkt zijn door hun verhouding tot de zee. Deze expositie nodigt ons uit om kennis te maken met die werelden. De zee dient daarbij als verbindende schakel en een uitzonderlijke collectie belangrijke werken laat ons de geschiedenis van het land ontdekken en bewonderen.

De werken zijn grotendeels afkomstig uit het Nationaal Museum van Indonesië. Het gaat om uitzonderlijke nationale schatten, waarvan sommige voor het eerst buiten Indonesië te zien zijn. Ze worden aangevuld met zelden tentoongestelde voorwerpen uit het Koninklijk Museum van Mariemont en het Musée de la Marine in Parijs en uit privécollecties.

Ter gelegenheid van deze expositie wordt volgens de voorouderlijke methode van de aan elkaar genaaide planken een traditionele boot op ware grootte gebouwd door timmerlieden uit Makassar.

Ganesha is de god van de wijsheid, de intelligentie, het onderwijs en de voorzichtigheid en de beschermer van scholen en kenniswerkers. Ganesha, herkenbaar aan zijn olifantskop, is waarschijnlijk de meest vereerde god in India, met een uitstraling die het hele Indische subcontinent en Azië in het algemeen omvat. Hij is de zoon van Shiva en Parvati, de echtgenoot van siddhi (het succes), buddhi (het intellect) en riddhi (de rijkdom).