Zowat overal in de stad van Doudou wordt er oude gebouwen nieuw leven ingeblazen. Een gedaanteverandering met het oog op Mons 2015.

Grand Hornu in Boussu, en het Pass in Frameries gaven het goede voorbeeld. Ze hingen hun mijnwerkerskleren aan de kapstok en kozen voor een mooi pak dat beter aangepast is aan een reis door de 21ste eeuw. Sindsdien hebben ook andere locaties de bladzijde omgedraaid. Maar die locaties hebben het sociaaleconomische verleden dat door de aders van deze streek en haar inwoners vloeit niet helemaal afgezworen. Wel hebben ze begrepen dat je op het verleden kan steunen om zo een vlucht naar de toekomst te nemen. 

In 2015 neemt het centrum Keramis de aardewerkfabriek van Boch in La Louvière onder handen. B.P.S.22 in Charleroi maakt van een oud gebouw in glas en ijzer een ruimte voor hedendaagse creatie. En het Silex, het Centrum voor interpretatie van de neolithische vuursteenmijnen in Spiennes (Mons), stuurt de nieuwsgierigen onder de grond om hen te laten begrijpen wat er zich onder hen bevindt.

Yves Vasseur, algemeen curator van Mons 2015, blijft het herhalen: de gedaanteverandering van de stad is een centraal onderdeel van de programmatie van de feestelijkheden.

Tien plekken met een andere gedaante

We hebben er een tiental bezocht die we hier kort voorstellen. Een aantal vliegt al op eigen vleugels, andere wachten nog op het startsein van Mons 2015. In het verlengde van de aanpassingen van de site van de Slachthuizen van Mons en van het BAM (Beaux-Arts Mons) maakt de stad zich klaar om vijf nieuwe met elkaar verbonden musea in te huldigen. Vier ervan bevinden zich in het centrum van de stad: het Mons Memorial Museum, de Artothèque, het Museum van Doudou en het Belfort. Met twee nieuwe concertzalen, Arsonic en Alhambra, de uitbreiding van het Mundaneum, de aanpassing van de Carré des Arts en de renovatie van het Maison Losseau wordt de stad nog mooier en is ze klaar om honderden artistieke en culturele activiteiten te organiseren. De economische toekomst van de streek rust op het toekomstige congrescentrum MICX (Mons International Congress Xperience), dat vanaf volgende lente colloquia, seminars, personeelsfeesten en andere recepties kan ontvangen. Het is ontworpen door de Amerikaanse architect Daniel Libeskind, de man die het masterplan uittekende van de nieuwe WTC-site in New York, en zal recht tegenover het nieuwe station staan. Dat is een ander gebouw met een futuristisch design, dit keer van de hand van Santiago Calatrava. Grote vertragingen verhinderen dat het station zijn wagonnetje kan aanhangen aan Mons 2015, maar het zal voor de nalatenschap zorgen en zal dienen als een verbinding tussen de historische stad en de nieuwe stad met Mons Expo, het MICX en het winkelcentrum Les Grands Prés. “Wij beleven een verandering die uniek is in Europa”, legt Yves Vasseur uit. “Deze werven zullen de stad mooier maken, haar voorzien van een moderne, samenhangende en duurzame infrastructuur en ervoor zorgen dat bezoekers in de beste omstandigheden ontvangen worden. Uiteindelijk zullen alle inwoners van Mons trots zijn op de veranderingen in hun stad”.

« IN/OUT », ARCHITECTUUR ONTMOET FOTOGRAFIE

Musée de la Photographie de Charleroi

Sinds 2012 trekken fotografen Maud Faivre, Pierre Liebaert en Zoé Van der Haegen, samen met videokunstenaar Rino Noviello, onder leiding van architect Marc Mawet, rond langs de werven in Mons. Op die manier willen ze verslag uitbrengen van de urbanistische, landschappelijke en architecturale veranderingen in de stad.

Expo van 23 mei tot 6 december 2015

MONS MÉMORIAL MUSEUM

Boulevard Dolez

Het Centrum voor Beleving en Militaire Geschiedenis komt op de gerenoveerde site van de oude Watermachine die rond 1870 gebouwd werd om de stad van drinkwater te voorzien. Deze nieuwe museale ruimte van 3.000 m2 wil de hele geschiedenis vertellen en vertalen van Mons sinds de middeleeuwen. De Grote Oorlog krijgt er een belangrijke plaats in. Het wordt ook een plek waar verschillende generaties ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen in het hart van een Herdenkingscentrum (Territoire de mémoire).

Inhuldiging op 4 en 5 april 2015

MUSEUM VAN DOUDOU

Jardin du Mayeur, Grand’Place

In het gebouw van de Berg van Barmhartigheid, dat in 1625 werd gebouwd en stevig verankerd is in de tuin van de burgemeester, is sinds 1932 het Musée du Cinquantenaire gevestigd. Grote renovatiewerken zullen het omvormen tot een interpretatiecentrum voor folklore van Mons of het Museum van Doudou. Een prachtig uitstalraam voor de Ducasse, het plaatselijk folkloristisch feest dat deel uitmaakt van het cultureel werelderfgoed van UNESCO.

Opening op 4 en 5 april 2015

L’ARTOTHÈQUE

Rue Claude de Bettignies, 3

Dit is de kern van het museale platform. Ingericht in de oude kapel van het Ursulinenklooster zal dit museum plaats bieden aan het gemeentelijk patrimonium van Mons. Het wordt zowel een opslagplaats als een centrum voor onderzoek, restauratie en studie van het erfgoed. Hier worden de collecties bewaard die niet permanent tentoongesteld worden in de andere musea. De collecties kunnen digitaal geconsulteerd worden.

Inhuldiging op 4 en 5 april 2015

ARSONIC

Rue de Nimy, 138

Binnen de oude brandweerkazerne is de droom uitgekomen van cellist en componist Jean-Paul Dessy, artistiek directeur van het ensemble Musiques Nouvelles. Dit centrum van Europese deskundigheid wordt een 2.500 m2 groot geluidshuis, een plaats van wonderbaarlijke klankrijkdom, waar men concerten kan geven, hoogtechnologische opnames maken, een plaats voor buitengewone workshops, een repetitieruimte, een tentoonstellingszaal en ook bureaus.

Inhuldiging op 3 april 2015

MANEGE VAN SURY

Rue des Droits de l’Homme, 4

De Civiele Bescherming was in deze oude militaire manege uit 1850 gevestigd tot 1995. In 2013 werd het gekocht door de Intercommunale voor Economische Ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening (IDEA) die er een bedrijvencentrum van maakte voor jonge ondernemingen. In het kader van Mons 2015 wordt de locatie tijdelijk ingericht als tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst (‘Atopolis, gemengde stad, ideale stad’). Daarna neemt het opnieuw zijn economische rol op.

Het MUNDANEUM

Rue des Passages, 15

Centrum voor de archieven van de Federatie Wallonië-Brussel (ook wel ‘papieren Google’ genoemd) en tijdelijke tentoonstellingsruimte. Dit art-decogebouw, dat in de jaren 1930 werd ontworpen, was een van de eerste grote warenhuizen van België. Het werd door de Franse Gemeenschap gekocht en bevat sinds 1993 de collecties van het Mundaneum die sinds het eind van de 19de eeuw in Brussel waren opgeslagen en samengesteld door de stichters Paul Otlet en Henri La Fontaine. In 1998 werd alles vernieuwd op basis van plannen van François Schuiten en Benoît Peeters.

De vernieuwde tentoonstellingsruimte gaat opnieuw open op 11 juni 2015

LA MAISON LOSSEAU

Rue de Nimy, 37

Het gebouw in de neoklassieke stijl van de 18de eeuw werd gekocht door de plaatselijke advocaat Léon Losseau en gerestaureerd in de stijl van Horta door architect Paul Saintenoy. Het is nu een parel van de art nouveau. Eind 2011 ontwikkelde de provincie Henegouwen een ambitieus programma om het huis nummer 37, maar ook nummers 39 en 40 te restaureren om op die manier van die drie huizen samen een literair centrum te maken voor de stad Mons. De gerenoveerde gebouwen zullen dienen als ateliers, ontmoetingsen tentoonstellingsruimtes, maar ook als platform voor de oude collecties van het Maison Losseau en van het Henegouwse literaire leven.

Vanaf de openingsdag op 23 april 2015 wordt de tuin van nummer 37 omgevormd tot literaire kroeg

LE CARRÉ DES ARTS

Rue des Sœurs Noires, 4a

In de oude kazerne Majoor Sabbe uit de 19de eeuw zijn nu de Kunsthogeschool van de Federatie Wallonië-Brussel, Arts2, Télévision Mons Borinage (Télé MB) en de administratie van theater Le Manège gevestigd. De binnenkoer werd helemaal aangepast. Het meest opvallende is het enorme zeil dat aan de muren werd vastgemaakt en dat het dak zal vormen voor het Festival du Carré.

ALHAMBRACADABRA !

Vlak bij het beroemde aapje van Mons herrijst discotheek Alhambra uit zijn as om een duurzame plaats in te nemen in het Waalse muzieklandschap.

Hoewel Wallonië over een rijke en gevarieerde rockscene beschikt, heb je hier vreemd genoeg weinig middelgrote concertzalen die het hele jaar open zijn. In een moeilijke markt en met de concurrentie van talloze festivals over het hele land zijn er niet veel durvers die zich wagen aan het avontuur om een nieuwe concertzaal te openen. Toch heeft Alhambra, op wandelafstand van de Grote Markt van Mons, de ambitie om de uitdaging aan te gaan en permanent deel te gaan uitmaken van het Waalse rock/ pop/electrolandschap. Met zijn discrete gevel tussen de aanpalende huizen van de rue du Miroir zou je niet meteen denken dat achter de grote poorten een smaakvolle concertzaal schuilgaat die plaats biedt aan ongeveer 350 man.

In het begin van de jaren 1920 was hier een bioscoopzaal. Dat zie je nu nog aan de fameuze balkons. In de loop der jaren is de zaal veranderd. Er was hier zowel een bowling als een discotheek, waar de clubbers uit Mons jarenlang hun hart konden ophalen. Rond de eeuwwisseling verliest de nachtclub beetje bij beetje zijn aantrekkingskracht en zijn cliënteel, dat andere horizonten gaat opzoeken. Vervolgens wordt Alhambra een zaal waar heel af en toe een concert of een andere voorstelling wordt georganiseerd, maar in 2012 moet het de deuren sluiten. Voorgoed, zo denkt men.

Maar wanneer Mons de titel krijgt van Europese cultuurstad 2015 stelt men vast dat er eigenlijk geen zaal is, die naam waardig, in het hart van de stad van Doudou. “Er was geen enkele plaats die op permanente basis artiesten, groepen of bands van de pop-, rockof electroscene kon ontvangen. Mons 2015 was een gelegenheid om dat gebrek op te vangen”, vertelt Pascal Goosens, programmator en bestuurder van Alhambra.

Mons op de kaart zetten

De locatie is ideaal gelegen, met veel parkeerplaats en veel winkels in de buurt. Het idee slaat meteen aan en de werkzaamheden nemen een aanvang in juli 2013. De zaal ondergaat een gedaanteverwisseling met de hulp van Vincent Glowinski, een artiest die afkomstig is uit de street art, die de ruimte letterlijk overstroomt met een monumentale muurschildering, van de vloer tot aan het plafond. Boven is er zelfs een rookruimte om overlast voor de deur van het gebouw te vermijden. In april 2013 openen de eerste evenementen het nieuwe Alhambra. “We kozen ervoor al voor 2015 open te gaan, om aan te tonen dat we geen tijdelijk initiatief zijn maar een plaats die wil blijven bestaan in het culturele landschap van Mons.” Pascal Goossens is zich bewust van de moeilijkheden en alles wat er op het spel staat bij een onderneming als deze, maar hij blijft vol vertrouwen. “Nu de eerste maanden achter de rug zijn, voelen we al dat er enig enthousiasme gegroeid is voor deze plek, die het accent legt op een alternatievere pop/rock/ electroscene. Het komt er nu op aan ervoor te zorgen dat het publiek dat onze programmatie goed vindt, blijft terugkomen. Maar de mond-tot-mondreclame werkt al en trekt volk aan, ook als niet meteen de allergrootste namen op de affiche staan.”

Deze mensen willen duidelijk wat anders dan alleen maar ‘een slag slaan’ door een grote vedette in huis te halen. Alhambra wil een zekere erkenning krijgen door het hele jaar lang kwaliteit te programmeren. Je moet hier naartoe kunnen komen met gesloten ogen of liever oren en toch opgetogen terug naar huis keren. “We gaan natuurlijk onze eigen weg, maar als ik een voorbeeld zou moeten noemen, dan zou het de Botanique zijn in Brussel, waar ze erin slagen om een publiek rond hun project te verzamelen. Op dat gebied is dat een echte referentie geworden.” Een dergelijke reputatie verwerf je uiteraard pas na verloop van tijd en hopelijk krijgt Alhambra tijd genoeg.

Onder andere Puggy, Girls in Hawaii, Suarez of Poni Hoax hebben zich al op het podium gestort van deze nieuwe nachttempel, die zich ook openstelt voor lokale groepen. “Ik krijg veel aanvragen van beginnende jonge groepen of zelfs van gasten met naam die willen doorbreken en in het eerste of tweede deel van een avond willen spelen. Er hebben hier redelijk wat bands opgetreden en we willen graag op dat elan verder gaan.” Alhambra maakt deel uit van de Club PlaSMA (Plateforme des Scènes de Musiques Actuelles), het netwerk van onafhankelijke zalen en concertorganisatoren van de Federatie Wallonië-Brussel en wil daarom ruimte bieden aan de ‘kleintjes’ die nog niet kunnen genieten van voldoende media-aandacht. Gemiddeld kost een entreekaartje € 10 en een pintje kost net zo veel als in de cafés in de buurt. Het publiek komt dus heus niet alleen voor de intimiteit van de zaal.

Voor de festiviteiten rond Mons 2015 blijft de filosofie dezelfde, met een breed maar tegelijk hoogstaand programma. Op 1 februari komt Jean-Louis Murat langs in Alhambra om zijn nieuwste album, Babel, voor te stellen. Dat wil toch wat zeggen, want de populaire Franse singer-songwriter die niet veel reist, heeft in zijn tournee maar twee concerten in België gepland.

L’Alhambra

Rue du Miroir, 4

B-7000 Mons

www.alhambramons.com