- Tourisme
Door Catherine Moreau
HET KASTEEL VAN DOORNROOSJE
Wist u dat het kasteel van Vêves, in Celles, het huis is van Doornroosje ? Het kasteel dat op een rots is opgetrokken, werd als uitzonderlijk erfgoed van Wallonië geklasseerd. Het verbaast ons geenzins dat het in 2019 verkozen werd tot favoriete bouwkundig erfgoed van Wallonië ?
Een reis doorheen de tijd, die u langs trappen en gewelfde doorgangen naar de grote eetzaal, de elegante salons en de binnenkoer met haar vakwerkgalerij voert.
Tot voor enkele jaren floreerden grote borden aan de randen van de Waalse autowegen. Op één ervan stond: “Drie potloden tekenen de hemel”. Zo beschreef de dichter-zanger Julos Beaucarne het kasteel van Vêves, dat geflankeerd wordt door torens met kegelvormige daken, en op de beboste valleien van de Mirande en de Ry de Vêves uitkijkt.
Het is deze ligging, die de oude weg van Dinant naar Rochefort domineert en beheerst, die de bouw van een kasteel in de 7e en 8e eeuw verklaart. Het was Pepijn van Herstal, overgrootvader van Karel de Grote, die er in de 8e eeuw zijn leengoed van maakte, waarschijnlijk ook aangetrokken door de nabijheid van de hermitage van de heilige Hadelinus, een monnik uit Aquitanië die de streek kwam evangeliseren.
Goede en slechte tijden
Zoals zovele andere heeft het kasteel zijn momenten van glorie en ongenade gekend en werd het in de loop der eeuwen getransformeerd. Het was eerst een houten, fragiel bouwwerk, dat werd verwoest en vervolgens in de 12e eeuw in steen werd opgetrokken. In het begin van de 15e eeuw werden de gebouwen door een brand vernield voordat ze door de Heren van Beaufort werden heropgebouwd.
Het middeleeuwse kasteel was een verdedigingsfort, met een stevige buitenmuur die de vijfhoekige binnenplaats omsloot en tot halverwege de torens reikte. Het hoofdgebouw leunde tegen de zuidwestelijke muur aan en een steile toegangsweg leidde naar een kasteeltje dat schuin van de buitenmuur af stond.
Tijdens de Renaissance werd het omgevormd tot een residentieel kasteel. Op de binnenplaats werd een vakwerkgalerij gebouwd en aan de ommuring werden stevige kalkstenen constructies bevestigd. Later, in de 18e eeuw, werd de toegangshelling verbouwd om de doorgang voor koetsen mogelijk te maken. Binnen werden de ruimtes opnieuw ingedeeld om plaats te bieden aan luxueuze appartementen, ingericht in de stijl van Lodewijk XV en Lodewijk XVI.
Restauratiewerken gedurende tien jaar
Het kasteel werd door de revolutionairen in 1793 vernield en ook door de soldaten die het bij de bevrijding in 1945 bezetten, werd het beschadigd. De lethargie duurde voort tot Graaf Christian de Liedekerke Beaufort, vader van de huidige eigenaar, een non-profit organisatie oprichtte met als doel het kasteel open te stellen voor het publiek. Tussen 1969 en 1979 werden door deze vereniging belangrijke restauratiewerken uitgevoerd. Met de hulp van de Staat werd bijvoorbeeld de wapenzaal hersteld met prachtige zandstenen tegels afkomstig uit de oude steengroeven van Spontin en Chevetogne. Die was in de 18e eeuw verdeeld in appartementen en de schoorsteen was bedekt met planken. De renovatiewerken maakten het ook mogelijk om in een kamer achter een dichtgemetselde deur een trap te vinden die naar een van de torens leidde.
Een familiegeschiedenis
De geschiedenis van het kasteel van Vêves, in Celles, één van de mooiste dorpen van Wallonië, is ook die van een lange familiale afstamming. Vanaf de 12e eeuw werd de geschiedenis van de heerlijkheid van Celles-Vêves verward met die van de heren van Beaufort. Deze machtige familie nam deel aan de meeste feodale conflicten in de regio. Zoals de Oorlog van de Koe, die het graafschap Namen en het prinsdom Luik teisterde tussen 1275 en 1278, en het beleg van Dinant, in de 15e eeuw, toen de stad met de grond gelijk werd gemaakt door Karel de Stoute. In 1609 ontdekte een houthakker in het hart van een eik die hij juist had geveld, het beeld van een terracotta Maagd, dat naar het oratorium van het kasteel van Vêves werd overgebracht en zoveel enthousiasme wekte dat het wonderbaarlijk werd verklaard. Op de plaats waar de boom stond, lieten de Beauforts een sanctuarium bouwen, dat later werd vervangen door de huidige kerk Notre-Dame de Foy, een bedevaartsoord in de buurt van Dinant.
Na een huwelijk in 1761 kwam het kasteel in handen van de graven van Liedekerke Beaufort de Celles, die het vandaag nog steeds bezitten. Sommigen van hen schreven geschiedenis, zoals Augustin de Gavre die ambassadeur van de Pauselijke Staten was. Zijn vrouw, Charlotte, was de dochter van de Markiezin de la Tour du Pin Savenet. Dezelfde vrouw die het Dagboek van een vijftigjarige vrouw schreef, met haar herinneringen als hofdame van koningin Marie-Antoinette, de donkere uren van de Terreur en haar immigratie naar Amerika. Het moet gezegd worden dat haar beide grootvaders op het schavot gestorven zijn !
Gewelfde gangen, ciderpers …
Het is dus zowel de geschiedenis van het kasteel als die van de familie die de bezoeker aanschouwt aan de hand van 18e eeuws meubilair, wapenschilden, porselein, schilderijen, gravures en tekeningen die de kastelen van de streek voorstellen … Een reis door de tijd die langs trappen en gewelfde gangen voert om elegante salons te ontdekken, de gewelfde kapel, de grote eetzaal of de veel rustiekere keuken, gelegen in het oudste gedeelte, met zijn broodoven, vijzel, ketelhaak en ciderpers. En dan is er nog de slaapkamer van … Doornroosje met de slapende prinses, het spinnewiel en zijn schuldige spinklos.
Op zoek naar de Graal
Mao, 6 jaar, en zijn kleine broertje Thaïs, 3 jaar, zijn helemaal enthousiast om de degens te kruisen op de grasvelden van het kasteel. Voor deze kinderen, die met hun familie uit de streek van Bergen zijn gekomen, is het geen alledaagse gelegenheid om een helm en een tuniek op te zetten en een zwaard en een schild te hanteren in een echt kasteel, terwijl ze (heel) jonge prinsessen in hun prachtige kleren ontmoeten ! De ouders daarentegen hebben enige moeite om een monogram te herkennen op een reproductie van een verlichting op een muur.
Gezinnen worden uitgenodigd voor een schattenjacht met zeven vragen die leiden naar niets minder dan de Heilige Graal die in 1229 door een ridder werd meegebracht van de kruistochten en vroom wordt bewaakt, beschermd en verdedigd binnen de muren van het kasteel van Vêves. Met andere woorden : DE schat die Lancelot, Parzival en de beste ridders, alsmede vele edelen, heren, schurken en bedriegers hardnekkig hebben gezocht in de hoop het eeuwige leven te verkrijgen !
“We beseften dat gezinnen terughoudend waren om een kasteel binnen te gaan, dus besloten we de trend te keren door deze speurtocht aan te bieden,” legt Laura Moreau, de manager van de site, uit.
Deze bezoeken aan het kasteel en de omgeving ervan komen nog bovenop de andere voorgestelde activiteiten. Interactieve rondleidingen in vier talen (Frans, Nederlands, Engels en Spaans) of rondleidingen gereserveerd voor families en aangepast aan kinderen (verkleed) met animaties : ridderslagen, kennismaking met middeleeuwse dansen, mini kruisboogtoernooi …