alsof u erbij was

Naast het Mardassonmonument ligt het Bastogne War Museum, een belangrijk herdenkingsoord gewijd aan de Tweede Wereldoorlog en de Slag om de Ardennen. Interactieve informatieterminals, multisensoriële voorstellingen … de scenografie kiest resoluut voor moderniteit.

Wie de wegwijzers naar de Mardassonheuvel volgt, kan er niet naast kijken. Het Bastogne War Museum ligt op een steenworp van het stervormige Amerikaanse memoriaal. Al vijf jaar verwelkomt dit ultramoderne gebouw bezoekers die graag iets meer vernemen over het verloop van de Tweede Wereldoorlog in België en in de Ardennen.

“Het Bastogne War Museum opende zijn deuren in maart 2014, op de plek waar sinds de jaren zeventig het Bastogne Historical Center was gevestigd”, legt directeur Mathieu Billa uit. De bedoeling was een nieuwe herinneringssite te ontwikkelen met als uitgesproken ambitie uit te leggen wat zich hier afspeelde maar dan wel in de globale context van de oorlog.”

Vier gidsen die de gebeurtenissen zelf ook beleefden
Uitgerust met een audiogids –in het Nederlands, Frans, Duits of Engels – leert u de personages kennen die u door de permanente tentoonstelling leiden. “Vier personages lopen het hele bezoek met u mee en vervullen de rol van gids”, licht Mathieu Billa toe. “Ze leggen uit op welke wijze zij de feiten persoonlijk beleven. Zo ontdekt de bezoeker uiteenlopende invalshoeken.” De vier figuren zijn Emile Mostade, een jonge scholier uit Bastenaken, Mathilde Devillers, zijn onderwijzeres die lid is van het verzet, Hans Wegmüller, de Duitse luitenant van de Volksgrenadierdivisie en de Amerikaanse korporaal Robert Keane; zij vergezellen u gedurende enkele uren. Naargelang de plek waar u zich bevindt, vertellen zij u om beurten hun verhaal. “Deze personages zijn deels geïnspireerd op getuigenissen. Alle inhoud die we voorstellen (decors, verhalen, visuele elementen, de inhoud van de audiogidsen enzovoort), is gebaseerd op meerdere verhalen en werd goedgekeurd door een wetenschappelijk comité. We proberen daarbij zo nauwgezet mogelijk te werk te gaan.”

Tussen 125 000 en 150 000 bezoekers

Sinds de opening blijven de bezoekers toestromen in het BWM. Elk jaar schommelt hun aantal tussen 125 000 en 150 000. “Het museum draait zeer goed, we zijn tevreden. De bezoekersaantallen overtreffen wat we hadden gehoopt”, verheugt Mathieu Billa zich. “Van alle bezoekers komt 60% uit het buitenland (Nederland, Verenigde Staten, Duitsland, Frankrijk …).”
In de nabije toekomst zou het museum er nog een gebouw bij moeten krijgen. “Het zal plaats bieden voor onthaalruimtes, klaslokalen om activiteiten voor kinderen te organiseren, een bibliotheek en een polyvalente zaal voor tentoonstellingen en evenementen.”

Totale immersie dankzij de interactiviteit
Nadat de personages zijn voorgesteld, begint de rondleiding met het deel dat gewijd is aan alles wat er zich vóór de winter van 1944 heeft afgespeeld. In een eerste zaal komen achtereenvolgens het interbellum aan bod, de gevolgen van het Verdrag van Versailles en de machtsovername door dictators, onder wie ook Hitler. Verder in het museum verneemt u iets meer over de positie van België tijdens de oorlog en de moeilijke leefomstandigheden voor de gewone bevolking tijdens de Duitse bezetting. Dit eerste deel eindigt met de landing in Normandië en de gevolgen ervan.

Het museumteam wil een zo breed mogelijk publiek bereiken: “Jong en minder jong, een gepassioneerd publiek maar ook personen zonder enige kennis van het thema. We willen tonen wat er is gebeurd en hen sensibiliseren op basis van inhoud die wetenschappelijke comités goedkeurden.” Om de bezoekers een unieke ervaring te laten beleven wil het Bastogne War Museum zo interactief mogelijk zijn. Het museum nodigt de bezoeker uit om zich volledig onder te dompelen in deze periode van de geschiedenis die op gevulgariseerde wijze wordt voorgesteld. “We werken met een moderne scenografie en laten veel plaats voor de ‘storytelling’. Een dergelijke benadering valt in de smaak van een zeer grote meerderheid van het publiek”, vertrouwt de directeur ons toe.

Naast de vele panelen met uitleg en de grote hoeveelheid voorwerpen die werden bijeengebracht via collecties of schenkingen, ontdekt u er ook welke gebeurtenissen ons land hebben getroffen, dankzij een van de interactieve terminals. U kunt er onder andere getuigenissen (met vertaling) bekijken en ook video’s van militaire operaties.

Drie multisensoriële voorstellingen
In het souterrain wordt u ondergedompeld in de gevechten die plaatsvonden in Bastenaken en de hele regio. Herbeleef de gebeurtenissen vanaf 16 december 1944 en het begin van de operatie met 200 000 mannen in de Ardennen. Neem deel aan de operaties die nodig waren om Bastenaken te bevrijden en sta stil bij de enorme menselijke tol daarvan, niet enkel onder de geallieerde of Duitse soldaten maar ook bij de burgerbevolking.

Blijf even staan en volg een van de multisensoriële voorstellingen die het museum aanbiedt. Deze voorstellingen, waarvan de duur varieert van tien tot twintig minuten, laten u toe de gebeurtenissen “live” mee te maken, alsof u er zelf bij was. “We hebben drie "scenovisies" ontwikkeld. In de eerste bevinden we ons in een tent, voor een persconferentie van de geallieerde officieren in het kader van de landing in juni 1944 in Normandië”, vertelt Mathieu Billa. Beide andere scenografieën spelen zich af tijdens de schermutselingen van de winter 1944-1945 in ons land. “In het tweede tafereel bevinden we ons in de bossen rond Bastenaken met een aantal soldaten; het laatste tafereel voert ons mee naar een café in de stad waar burgers zich in de kelder verstoppen.” Naast de geluids- en lichteffecten zijn de decors getrouw weergegeven en is alles eraan gedaan om u de indruk te geven dat u werkelijk ter plaatse bent. “In de tweede reconstructie hebben we zelfs de temperatuur doen dalen om het gevoel van kou over te brengen.”

In elk tafereel vindt u Emile, Mathilde, Hans en Robert terug. “Hun levensverhaal wordt verweven met de geschiedenis. Immersie houdt in dat we oog hebben voor de emotie en het menselijk aspect. We willen het publiek duidelijk maken waarover onze personages zich zorgen maakten. De mensen kunnen zich gemakkelijk met hen identificeren.”

Het verhaal van de oorlog “toegankelijk” maken voor de jongsten
Zo de interactiviteit een belangrijke rol vervult in het Bastogne War Museum, dan is dat om het voor de jongste bezoekers mogelijk te maken deze periode uit de geschiedenis te begrijpen. In de rand van de permanente tentoonstelling stellen we aan schoolgroepen diverse activiteiten voor om zich in dit universum onder te dompelen. “De jongsten kunnen een rondleiding met Emile krijgen om te begrijpen wat hij beleeft, het materieel van die tijd vastnemen en ontdekken op welke rantsoenen de burgers recht hadden. Voor al iets oudere kinderen organiseren we een rondleiding op basis van de mensenrechten. Ze nemen kennis van de inhoud van het handvest en gaan daarna op zoek naar voorbeelden van rechten die werden geschonden.” De weg van de balling legt dan weer de klemtoon op de verplaatsingen van bevolkingsgroepen terwijl een oorlogstribunaal aan studenten de kans biedt uitspraak te doen in het kader van oorlogsmisdaden en in de huid van een rechter of advocaat te kruipen.

Tijdelijke tentoonstelling tot 19 januari

Tot 19 januari kunnen de bezoekers van het BWM op de esplanade van het museum ook de tentoonstelling “Art Liberty, From the Berlin Wall to Street Art” bezoeken. Dertig werken van straatkunstenaars, vervaardigd op brokstukken van de Berlijnse Muur, alsook drie auto’s van het merk Trabant, worden er tentoongesteld. “Deze tentoonstelling herdenkt de 30^ste verjaardag van de val van de Muur, een evenement dat het einde van de Koude Oorlog inluidde, die het gevolg was van de afloop van de Tweede Wereldoorlog. We wilden ook hier onze filosofie handhaven: de Geschiedenis op globale wijze voorstellen maar wel opnieuw in zijn context geplaatst”, verklaart Mathieu Billa. De deelnemende kunstenaars zijn hedendaagse kunstenaars of hebben in het verleden al op de muur geschilderd. “De expo gaat over de vrijheid te schilderen op een symbool van onderdrukking.”

Bastogne War Museum

Colline du Mardasson 5

B-6600 Bastogne

+32 (0) 61 210 220

info@bastognewarmuseum.be
www.bastognewarmuseum.be