De fiets is de ideale aanvulling op het openbaar vervoer. Een goede fietsinfrastructuur verhoogt het aantal fietsers in de stad en is ook een geweldige manier om de regio en haar inwoners te ontdekken ... en meer nog zelfs! In België even ontsnappen aan de dagelijkse sleur is een goed idee om je behoefte aan vakantie te verzoenen met het beoefenen van een sport, om gezond te blijven of om er even tussenuit te zijn.

Samen met twee fietsexperts, Pierre Pauquay en Olivier Béart, heeft uitgever Olivier Weyrich een eerste mook “10-Découvertes” ontworpen zodat u op avontuur kunt gaan door ons mooie land. Ze selecteerden tien bestemmingen die voor iedereen met de fiets of e-bike toegankelijk zijn. Bij elke bestemming hoort een kaart (downloadbaar op www.10-decouvertes.be) en een ontdekkingsgids die u kan helpen om tot rust te komen. Een eerste editie vol met praktische tips en suggesties voor zowel beginners als ervaren fietsers.

In samenwerking met de uitgeverij stelt het WAW zijn lezers een eerste tocht voor in La Louvière, in de sporen van het UNESCO-
werelderfgoed.

“Tijdens het fietsen komt u meer te weten over de Geschiedenis wanneer u in de Borinage in de voetsporen treedt van Vincent Van Gogh of wanneer u de prachtige UNESCO-locaties in ons mooie België gaat bezoeken. Fietsen is ook genieten van de Natuur wanneer u het grote bos van Saint-Hubert binnenrijdt, een ritje maakt langs de wilde Semois of de betoverende venen doorkruist. Wielrennen is ook een beetje Erfgoed, en dat geldt zeker op de legendarische wegen van de Ronde van Vlaanderen of van Luik-Bastenaken-Luik, waar zo veel renners roem hebben vergaard.
Fietsen druist in tegen de stress en de snelheid van onze wereld. U bepaalt uw eigen tempo.
Het legt een ritme op waarbij u eindelijk uw ogen kunt openen voor de rijkdom van ons land, het land van de Kleine Koningin.”
Pierre Pauquay en Olivier Béart

Afstand : 29,4 km
Knooppunten 91, 27, 45, 34, 33, 30, 11, 5, 9, 17, 85, 91

Een universele tocht

De fiets is een prachtige tijdmachine! U kunt met uw fiets allerlei plaatsen ontdekken die doordrenkt zijn met een ontroerend verhaal. We vertrekken vanuit de stad La Louvière om er twee opmerkelijke sites te ontdekken die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staan: het kanaal van het Historisch Centrum en de mijnsite Bois-du-Luc.

De Cantine des Italiens, het beginpunt van deze tocht, kan vergeleken worden met een interneringskamp, gezien de geometrische indeling van deze barakken. Na de Tweede Wereldoorlog is België uitgeput, het land is verwoest. Steenkool zal de sleutel vormen tot het economisch herstel. De regering Van Acker werft een groot aantal Italiaanse werknemers aan die in deze barakken worden ondergebracht. De levensomstandigheden in de mijnen zijn betreurenswaardig. Ze zijn verouderd en gevaarlijk, en verwaarloosde veiligheidsregels hebben geleid tot de mijnramp van de Bois-du-Cazier op 8 augustus 1956.

De site van de Cantine des Italiens herbergt nu een museum over de Italiaanse immigratie en een restaurant.

Vier monsters met stalen mond

We vertrekken op de RAVeL die langs het kanaal loopt en ons meeneemt op een mooie reis doorheen de tijd. Al kort na vertrek is het tijd voor onze eerste ontmoeting met het dorp Houdeng-Aimeries.

Op vrijdag is het hier markt. De kleurrijke kraampjes worden gereflecteerd in het water van het kanaal en de Italiaanse producten ruiken heerlijk. Hier hangt een Italiaanse sfeer, net zoals in La Louvière, een stad die herboren wordt, die steeds mooier wordt en waar u de trots van de kleinkinderen van immigranten kunt voelen. In de jaren vijftig van de vorige eeuw slaagden ze erin om hun families in alle ellende een betere toekomst te bieden.

Verder zien we twee pilasters, getuigen van een spoorbrug die kolen uit de nabijgelegen mijnen aanvoerde. Aan het einde van de 19e eeuw lagen de mijnsites van het centrum ingesloten, hierdoor was het moeilijk om het erts naar de grote steden en het noorden van het land te transporteren. De ontwikkeling omvat de aanleg van een kanaal dat de stroomgebieden van de Schelde en de Maas met elkaar verbindt. Om het hoogteverschil van 66 meter te overbruggen waren vier hydraulische liften nodig. Een technisch hoogstandje dat tijdens een bezoek aan de machinekamer, die duidelijk te herkennen is aan het neogotische gebouw in de stijl van een versterkt kasteel, wordt uitgelegd op het niveau van lift nr. 3.

Het kanaal werd de economische slagader van Wallonië. Het ontginnen van steenkool zal hierdoor enorm stijgen. In 1880 werd er meer dan 9 miljoen ton gewonnen, terwijl dit in 1832 nog maar 500.000 ton was. Het landschap zal voor altijd veranderen door deze vier monsters met hun stalen monden.

De directeurswoning bevindt zich in de hoofdstraat.
Het balkon ligt aan de voorkant, voor een permanente controle van de stad.

De arbeiderswijk Bois-du-Luc

We verlaten het kanaal aan de voet van lift nr. 3 om naar de mijnsite van Bois-du-Luc (1) te gaan. Zodra we de site naderen, betreden we een andere wereld, alsof de deuren naar een decor, dat werd gebouwd ter ere van het kapitalisme, voor ons worden geopend. Bois-du-Luc is een microkosmos op zich, vrijwillig geïsoleerd van de wereld. Een geschiedenis van zo’n 300 jaar. Hele generaties arbeiders hebben hier in totale autonomie gewoond : men werd in Bois-du-Luc geboren en men stierf er ook. Alles stond in het teken van productiviteit. Als u de rue Quinconce afdaalt, lijkt het alsof u teruggaat in de tijd. U komt eerst voorbij het gasthuis, het ziekenhuis, de meisjesschool en de kerk. Beneden komt u terecht in de arbeiderswijk met haar kruidenierswinkeltje. Hier voelt u het groot historisch gewicht van deze plaatsen, alsof u er zich met de fiets in onder kunt dompelen. Neem de tijd om alles goed in u op te nemen. De arbeiderswijk, met zijn 19e eeuwse huizen, die allemaal intact zijn, is opgedeeld in kwadranten. Aan de andere kant van de straat en dus erg dichtbij, wordt de ingang van de mijn beschermd door twee wachttorens en een guillotinepoort, die doet denken aan de Middeleeuwen en bedoeld was om stakers de toegang tot de mijn te ontzeggen.

Vanop de fiets kunt u duidelijk zien dat de architect een bouwstijl heeft ontworpen voor elke sociale klasse. Het geeft de hiërarchie nog duidelijker weer. De directeurswoning bevindt zich in de hoofdstraat. Het is hoog gelegen en ziet er daardoor nog prestigieuzer uit. Het balkon ligt aan de voorkant, voor een permanente controle van de stad.

De ontdekking van Bois-du-Luc voelt modern aan. Het roept veel vragen op over het verleden en de toekomst van onze maatschappij, die niet geaarzeld heeft en er nog steeds geen moeite mee heeft om kinderen de mijn in te sturen.

De ingang van de mijn beschermd door twee wachttorens en een guillotinepoort, die doet denken aan de Middeleeuwen en bedoeld was om stakers de toegang tot de mijn te ontzeggen.

De lift van Strépy-Thieu

We volgen het kanaal en bewonderen er de bouwwerken : draaibruggen, ophaalbruggen en sluizen. Het lijkt wel alsof we een personage uit een geschiedenisboek zijn.

Nadat we het equivalent van het hoogteverschil van lift nr. 4 hebben overbrugd, volgen we het nieuwe kanaal tot aan de kabelbaanlift van Strépy-Thieu (2). Een gigantische structuur die in twintig jaar tijd (1982-2002) is gebouwd en waardoor grote binnenvaartschepen een hoogteverschil van 73 meter kunnen overbruggen. Tijdens het bezoek kunt u de indrukwekkende machinekamer bewonderen. Op de top van het gebouw maakt een prachtig panoramisch uitzicht op de site, de film over de bouw en de werking van deze lift, die tot 2016 de hoogste ter wereld was, en de bouw van de Drieklovendam in China (113 meter) compleet.

De kabelbaanlift van Strépy-Thieu.
Een gigantische structuur die in twintig jaar tijd (1982-2002) is gebouwd en waardoor grote binnenvaartschepen een hoogteverschil van 73 meter kunnen overbruggen.

Tijdens de terugreis naar de Cantine des Italiens komt u langs een ander indrukwekkend bouwwerk, de kanaalbrug van Sart, die het dal bij Houdeng-Aimeries overspant. Uiteindelijk bereikt u het historische kanaal.

U kunt deze tocht korter maken, tot zo’n 17 kilometer, door de oversteek van de Bois-du-Luc site te vermijden en door de kanalen te blijven volgen.

(1) Zie WAW nr. 27, dec. 2014 (2) Zie WAW nr . 06, sept . 2009