De Cité Miroir bevindt zich in het hart van Luik, in een schrijn van beton en glas. Op 14 januari 2014 opent het officieel de deuren. De verovering van een plek!

Aan de oorsprong ligt de vzw Les Territoires de la Mémoire, die sinds de oprichting in 1993 een heus educatief cordon sanitaire wil optrekken rond de hernieuwde opkomst van extremistische partijen. Alle middelen en inspanningen gaan naar de vorming van de burgers en de democratie.

Begin jaren 2000 wordt de vereniging een beetje het slachtoffer van haar eigen succes en groeit ze uit haar kantoor aan de Boulevard d’Avroy. Na een beslissing van de Raad van Bestuur gaat de directeur, Jacques Smits, op zoek naar de ideale plek om de organisatie verder te ontwikkelen. In het centrum van Luik valt zijn oog op een leegstaand groot gebouw: de oude badinrichting van La Sauvenière. En sindsdien heeft hij een doel dat hij vastberaden nastreeft: de renovatie van dit emblematische Luikse gebouw. In het begin krijgt hij op zijn heldentocht de hulp van architect Pierre Beugnier, aan wie hij in 2003 de haalbaarheidsstudie van het project toevertrouwt. Spoedig kan hij ook de historische partners van Territoires de la Mémoire over de streep halen. Ethias Verzekeringen, het ‘Centre d’Action Laïque de la Province de Liège’, Solidaris en het ‘Maison des Syndicats’ sluiten zich al gauw bij de beweging aan. Op 10 december 2004, de Internationale Dag van de Mensenrechten, wordt de vzw Mnema opgericht, die de leiding krijgt over de verbouwing. Korte tijd later sluiten de stad en de provincie Luik, de Univer siteit van Luik, de MOC (Christelijke Arbeidersbeweging) en Etopia zich bij de oorspronkelijke kern van partners aan, samen met vertegenwoordigers van de voornaamste democratische partijen. Zo geeft de stad Luik het gebouw voor 50 jaar in erfpacht aan Mnema, zodat die het project in goede banen kan leiden. Vanaf 2005 beginnen de moeilijke financiële onderhandelingen, die ertoe leiden dat het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en het Waalse Gewest (Gesubsidieerde Werken en Erfgoed), de provincie en de stad subsidies toekennen. De vzw Mnema en haar partners betalen het niet-gesubsidieerde saldo. Totaal budget: € 21.751.801!

De eerste stappen worden gezet om een nieuwe cité in de cité te creëren, een Cité Miroir in de Cité ardente.

Het werk van Mnema

Mnema is Grieks voor geheugen. In één woord wordt de roeping van de vzw met die naam samengevat: de burgers aanzetten om hun mnema, of hun geheugen te gebruiken. “De toekomst van de mensheid wordt gebouwd op haar verleden. Onze wortels zitten vervat in gebeurtenissen en omgevingen. Niet zolang geleden zijn er momenten geweest waarop we zover gegaan zijn in de vernieling van de mensheid, dat we die niet mogen vergeten. Wat niet betekent dat we verlamd moeten zijn van angst. Met Mnema volgen we de lijn die de vzw Les Territoires de la Mémoire al 20 jaar volgt. We spreken trouwens niet over de plicht om ons dingen te herinneren, maar over het geheugenwérk. Die nuance is belangrijk. Het woord ‘werk’ impliceert een concrete en doordachte actie, maar ook een enthousiasme en de moed om ‘nee’ te durven zeggen. Als we de fouten uit het verleden willen vermijden, moeten we de mechanismen bestuderen die hebben geleid tot bepaalde moordzuchtige rampen en die ook begrijpen, om ervoor te zorgen dat ze niet meer worden herhaald.” (Jacques Smits, afgevaardigd bestuurder van Mnema)