De bekendste piccolo blijft na 75 jaar dienst de Rue Destrée in Marcinelle op de wereldkaart van het stripverhaal zetten. Het verhaal wordt vervolgd!

Personages van stripverhalen doorstaan de tand des tijds en dat is op de beroemdste stripfiguur al helemaal van toepassing. Die lijken zelfs een verjongingskuur te ondergaan wanneer ze hun kaarsjes uitblazen! Het levende bewijs daarvan is Robbedoes, zowel het personage als het tijdschrift, die in 2013 allebei hun 75ste verjaardag vieren en bij die gelegenheid worden het hele jaar lang albums, nieuwigheden en evenementen van Robbedoes aan elkaar geregen. Marcinelle is nog steeds hun thuis, daar waar op 21 april 1938 de drukker en uitgever Jean Dupuis besloot een tijdschrift met stripverhalen voor de jeugd uit te brengen. En waar vervolgens de mooiste bladzijden en prenten uit de geschiedenis van de negende kunst werden geschreven: de uitstekende en wereldwijd vermaarde Frans-Belgische strip.

In Brussel had je natuurlijk Hergé die zich aan het tijdschrift ‘Kuifje’ waagde, maar het is de groep van Marcinelle, samengesteld uit Jijé, Franquin, Will en Morris, die de meeste van de grafische en narratieve codes heeft vastgelegd die de Frans-Belgische strip wereldwijd toonaangevend maakten, met Robbedoes als uithangbord. De tijden zijn 75 jaar later natuurlijk veranderd met de globalisering van het uitgeversbedrijf, tekenaars en eigenaars hebben elkaar opgevolgd – vandaag is de Franse reus in de uitgeverswereld Médias-Participations eigenaar van Dupuis, evenals van Dargaud en Le Lombard, twee andere Frans-Belgische kroonjuwelen. Het personage is mee geëvolueerd met zijn tijd en is moderner dan ooit. In de reeks verschijnt het 53ste album, er werden ‘one shots’ toevertrouwd aan grote talenten, tal van speciale uitgaven en integrale reeksen geproduceerd, maar ook tentoonstellingen, tekenfilmseries en zelfs een filmproject georganiseerd. Het jaar van deze piccolo uit Charleroi zal goed gevuld zijn. Op 21 april 2013 wordt hij al verwacht aan de voet van het Atomium voor de lancering van Spirou Z, de tabletversie van het weekblad. Levendiger dan ooit, die vlegel uit Charleroi!

En de vrouwen dan?

Robbedoes viert zijn verjaardag natuurlijk niet alleen. Reeds bij zijn eerste verschijnen in het weekblad werd hij vergezeld van vele vrienden: Kwabbernoot, Spip, Baard en Kale, enkele Amerikaanse cowboys… maar geen vrouwen, tenzij aan de haard of het fornuis. Sinds 1937 zijn de inhoud van het tijdschrift ‘Spirou’ en het lot dat vrouwen in het stripverhaal was beschoren goddank veranderd. Nu heersen de dames onmiskenbaar en hebben ze op de pagina’s van het tijdschrift een vredig en vooral modern oord gevonden.

Franquin was de eerste om heldinnen en vrouwelijkheid in zijn prenten op te voeren in een wereld die toen overwegend mannelijk en conformistisch was en waarin de jonge lezers absoluut veel talrijker waren dan de jonge lezeressen. In de jaren vijftig creëerde hij IJzerlijm, een jonge moderne vrouw, dynamisch, goedlachs en avontuurlijk, die Kwabbernoot heel wat last bezorgt! Een beetje later werd Juffrouw Jannie de trouwe gezel in de gags van Guust Flater, om niet meer te zeggen. In de loop der jaren gaf Franquin haar in elk vakje meer body en aantrekkingskracht… In de jaren zeventig deden eindelijk heldinnen hun intrede die vandaag nog steeds worden gewaardeerd: Yoko Tsuno van Leloup en natuurlijk Natasja van Walthéry. Andere, jongere lezers, hebben mooie herinneringen aan Viola van Hislaire, die het hoofd van Frommeltje, de zoon van de frietverkoper, op hol bracht… en die een van de eersten was om naakt in het tijdschrift te verschijnen!

Franquin was de eerste om heldinnen en vrouwelijkheid in zijn prenten op te voeren in een wereld die toen overwegend mannelijk en conformistisch was en waarin de jonge lezers absoluut veel talrijker waren dan de jonge lezeressen.

Maar de vrouwelijke, zelfs feministische revolutie van het stripverhaal breekt pas in het nieuwe millennium echt door: de opkomst van de manga’s en digitale strips veranderde het lezerspubliek dat nu voornamelijk vrouwelijk is. De kanonnen van het stripverhaal zijn meegegaan in die beweging. Veel tekenaars zijn nu vrouwen, en de ‘girly strip’, door meisjes en voor meisjes, zijn echte bestsellers. In ‘Spirou’ wordt de girl power tegenwoordig verzekerd door Mooie Navels. Dit trio meisjes, die op zijn zachtst gezegd geen last hebben van complexen, is een enorm succes. Maar daarnaast zijn er ook Tamara (die er ‘haar eerste keer’ beleefde), Melisande, Vrouwen in ’t Wit… en nog steeds IJzerlijm, die meer dan ooit helemaal mee met haar tijd is gegaan.

Reeds verschenen dit jaar

“De avonturen van Robbedoes en Kwabbernoot, album 53: Vip, viper, vipst”
door Yoann en Velhmann Dupuis

« La véritable histoire de Spirou : 1937-1946 »
door Christelle en Bertrand Pissavy-Yvernault Dupuis