Christophe Gaeta is een ervaren scenograaf die al voor heel wat plaatsen een enscenering creëerde. Tot nu toe had hij nog nooit met zoveel interactieve installaties als in het Mudia gewerkt. “Het is een andere manier om kunst voor te stellen”, verklaart hij.

Hij ontwierp de scenografie voor meerdere evenementen die Tempora organiseerde, met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog of in het domein van kunst of geschiedenis. Hij drukte zijn stempel op tal van tentoonstellingen in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, de Cité Miroir in Luik, de Brusselse Beurs, Thurn & Taxis enzovoort. Hij werkte ook als scenograaf in Frankrijk, Polen en New York. Het werk dat hij dit jaar in Redu realiseerde, zal zeker een bijzonder plaatsje krijgen op het visitekaartje van Christophe Gaeta. “Nooit eerder werkte ik aan een project waar de interactiviteit meer dan 50% van de scenografie vertegenwoordigt”, verklaart deze Bergenaar in zijn hart maar die in Doornik geboren is. “Ze is alomtegenwoordig in elke zaal, in de vorm van een quiz of spel, van video’s of besturingen die toelaten met de werken een dialoog te voeren. Nog meer dan de scenografie is het de interactiviteit die het Mudia werkelijk typeert.”

Christophe Gaeta geeft grif toe dat niet hijzelf maar Eric Noulet de scenografie voor het museum bedacht. “Hij had alles in zijn hoofd zitten toen hij de eerste ontwerpvergaderingen organiseerde met verschillende specialisten (multimedia, grafische vormgeving, uitstalling in de vitrines, verlichting …). Zij hebben hun vaardigheden gebundeld om aan zijn wensen tegemoet te komen. Toen men in januari 2018 een beroep op mij deed om al dat werk te coördineren, bestond de scenografie al voor 90%. Zelfs voor 110%, de overdaad aan beelden was zo groot dat die het evenwicht van het parcours bedreigde. Mijn eerste taak bestond erin hier en daar een schilderij weg te nemen om aan het bezoek van het museum een beter ritme te geven. Ik heb sommige interactieve elementen van plaats verwisseld, met het oog op de toegankelijkheid voor PBM, en heb enkele meubels hertekend waarin een interactief element moest worden ondergebracht."

Interactiviteit alomtegenwoordig naast de werken

Het resultaat? Ondanks zijn ruime ervaring geeft de scenograaf toe dat hij dankzij Eric Noulet een andere manier heeft ontdekt om kunst voor te stellen. “Gewoonlijk zijn kunstwerken tentoongesteld in alle museumruimtes en vindt de bezoeker af en toe, in een hoek of gang, een interactief element of heeft hij zijn smartphone nodig om toegang te hebben tot dergelijke elementen. Hier is dat helemaal anders. De interactiviteit is continu aanwezig naast de kunstwerken en het is precies dit evenwicht dat ritme geeft aan het bezoek. Ze levert het bewijs dat ze – op voorwaarde dat er een evenwicht is – werkelijk nuttig is om een thema op doeltreffende wijze te ontdekken. Beter nog, ze laat gezinnen toe om op een leuke manier kennis te maken met de kunstgeschiedenis. Dat is precies het doel van Eric Noulet en, toegegeven, hij slaagde erin de nodige middelen aan te wenden om unieke attracties te creëren.”

Tot die attracties behoren – zoals Christophe Gaeta al aangaf – natuurlijk het niveau van interactiviteit van het doek van Jeroen Bosch, maar ook de besturing van de verlichting van een schilderij. Zoals bij de reproductie van het fresco in de Brancacci-kapel, waarvan de bezoeker diverse details kan verlichten om uitleg te krijgen bij hun symboliek. “In andere musea, die zeer belangrijke kunstwerken bezitten, hebben die stukken werkelijk een sacraal karakter. Als je het woord interactiviteit daar nog maar in de mond durft te nemen, word je er aangekeken alsof je heiligschennis zou plegen. Eric Noulet heeft echter begrepen dat kunst moet worden ontdekt en niet alleen maar bewaard. Bovendien moet je de mensen uitnodigen om concreet deel te nemen aan die ontdekking. Zij voelen zich betrokken wanneer ze de verlichting zelf kunnen aansturen. Dat is weliswaar ludiek, maar het plezier wordt aangevuld met betrokkenheid en ontdekking. De journalisten hadden lovende woorden voor het initiatief. Zij hebben meteen ingezien dat het Mudia de plek is waar mensen kunstwerken kunnen ontdekken en zich tegelijk amuseren.”

Je moet met je kinderen naar het Mudia gaan

Voor Christophe Gaeta is het duidelijk, naar het Mudia kom je met je kinderen. “Dat is de grote troef van dit museum. In vele andere musea wordt het snel vervelend. Hier bekijk je een of twee schilderijen en onmiddellijk kun je een spel spelen. Je vindt er dezelfde alchimie als in een film, waar de slimme afwisseling tussen actiescènes en tragere gewichtiger momenten samen voor een perfect ritme zorgen. Kinderen en hun ouders zullen niet opgeven. Integendeel, ze gaan spelen en samen vragen stellen bij een kunstwerk. Ze laten zich meeslepen in hetzelfde verhaal. Zelfs de kleinsten zullen het leuk vinden, daar ze op knoppen mogen duwen en gezichten zullen zien die oplichten of figuren die in beweging komen.”

Had hij in het begin carte blanche gekregen, denkt Christophe Gaeta, dan zou hij een scenografie met minder interactieve elementen hebben gecreëerd, ook al zou die dan een niet zo heel verschillende aanblik hebben geboden. “Ik zou de nadruk hebben gelegd op het feit dat dit parcours het resultaat is van de verbeelding van een man die zich door zijn passie laat leiden. Ik zou hebben geprobeerd de indruk te wekken dat de bezoekers binnenkomen in het huis van een verzamelaar, in zijn grot van Ali Baba. Zo zou ik voor het meubilair een ander design hebben voorgesteld. Dat zou echter niet hebben gepast bij de grote nederigheid die uitgaat van Eric Noulet.”

www.christophegaeta.be