- La Route de la Bière
Door Marc Vanel
traditioneel en modern
De familie Friart, waarvan de vijfde generatie al is aangetreden, baat brouwerij St-Feuillien in Le Rœulx uit sinds 1873. Deze laatste vormt een stuk geschiedenis van de streek en zet de traditie ervan voort.
De Ierse monnik Pholian (die later Feuillien werd genoemd) stak in de 7e eeuw het Kanaal over om het christendom te verkondigen en vestigde zich eerst in Péronne, in de streek van de Somme, kwam dan naar Nijvel en ten slotte naar Fosses-la-Ville, waar hij een klooster stichtte. In 655 werd hij onthoofd door rovers. Hij kreeg zijn graf in Le Rœulx, op de plaats waar 470 jaar later een abdij zou worden opgericht en, nog eens 750 jaar later, een brouwerij die de naam van die befaamde monnik zou dragen. Dat gegeven is van belang, want daardoor mag die brouwerij, net zoals vijf andere Waalse brouwerijen, het label “Erkend Belgisch abdijbier” dragen, dat in de jaren 1990 door de Federatie van Belgische Brouwers werd gecreëerd om in te gaan tegen een zekere in de sector bestaande anarchie.
“De brouwerij St-Feuillien”, vertelt Dominique Friart, die er al twintig jaar de gedelegeerd bestuurster van is, “werd in 1873 opgericht door Stéphanie Friart, mijn overgroottante. Toen waren er twee brouwerijen in Le Rœulx en Stéphanie baatte daar één van uit. Toen ze in 1910 overleed, nam haar neef, die mijn grootvader was, de zaken over, maar ook de tweede – huidige – brouwerij, die in 1894 was gebouwd en toen dus splinternieuw was. Beide vestigingen werden uitgebaat tot aan de Tweede Wereldoorlog. In 1950 erfde mijn vader de onderneming en na diens overlijden in 1982 nam mijn broer de brouwerij over, waar ik in 1988 op mijn beurt ging werken. In 2018 werd vond er een reorganisatie plaats om de familiale structuur en de onafhankelijkheid van de onderneming te versterken door ze een blijvend karakter te geven. Zo stelden we Edwin Dedoncker aan als algemeen directeur. Vandaag is mijn broer voorzitter van de raad van bestuur, ben ik nog steeds gedelegeerd bestuurster en is de ... vijfde generatie aangetreden.”
Een opleiding in de letteren
Hoewel de loopbaan van Dominique Friart logischerwijze past in de familiale opvolging, heeft zij die weg toch niet zelf gekozen. Na een opleiding tot directiesecretaresse en een licentie in de letteren aan de Sorbonne in Parijs, werkte ze als verantwoordelijke uitgeefster bij de Éditions Labor in Brussel en richtte meer bepaald Espace Nord op, een reeks waarin werk van Belgische schrijvers opnieuw werd uitgegeven. “In 1988 ruilde ik de uitgeverswereld in voor de brouwerij, waar mijn broer Benoît al enkele jaren werkte. Dat was de tijd waarin de speciaalbieren een snelle ontwikkeling kenden in België en mooie vooruitzichten boden. Maar het geweldige was, dat ik terugkeerde naar de bron, naar de brouwerij waar we onze kinderjaren hadden doorgebracht en dat ik de familietraditie mee zou voortzetten en werken aan de verdere ontplooiing van de onderneming. Bovendien is bier een mooi, lekker en gezellig product, zoals wijn en chocolade, al kun je dat natuurlijk ook van boeken zeggen.”
Eenvoudig waren de zaken echter niet, want de bierwereld verandert onophoudelijk. Aan het begin van de 20e eeuw waren er 3200 brouwerijen, omstreeks 2010 nog 120 en vandaag toch al terug 340, door de opkomst van de microbrouwerijen. Niet enkel het beroep, maar ook de consumptie is veel veranderd. “Er wordt immers steeds minder bier gedronken in België. Op 30 jaar tijd gingen we van 120 liter per jaar en per persoon, naar de huidige 70 liter per inwoner! Dat is een dramatische terugval, ook al drinken de Belgen nog andere alcoholische dranken. De consumptiewijzen veranderen eveneens: er wordt meer thuis gedronken, dan op café of op restaurant. De preventiecampagnes spelen daarin een rol. Van de twintig cafés die Le Rœulx vroeger telde, schieten er slechts drie over. We moeten diversifiëren, veel verbeelding aan de dag leggen, soepel zijn, de producten evalueren, de trends in het oog houden, ons aanpassen ... en ons beroep altijd in gedachten houden.”
“We moeten diversifiëren, veel verbeelding aan de dag leggen, soepel zijn, de producten evalueren, de trends in het oog houden, ons aanpassen ... en ons beroep altijd in gedachten houden.”
De Grand Cru, ‘het van het’
De brouwerij biedt tegenwoordig drie reeksen producten aan. Vooreerst de abdijbieren van St-Feuillien, met de Blonde (die goed is voor 33% van het bedrijfsvolume), de Brune, de Triple en het Kerstbier, met bovendien een Quadruple die zopas op de markt werd gebracht. Vervolgens zijn er de ‘signatuurproducten’, met de Grand Cru, de Saison, de Belgian Coast IPA en met ook hier een nieuw product, de Five, met een lager alcoholgehalte (slechts 5%) en die bedoeld is voor een jonger publiek. Ten slotte is er het Grisette-gamma, een assortiment biobieren (Blonde, Blanche, Triple en de Grisette Fruits des Bois, die zopas in bioversie uitkwam).
“De St-Feuillien Grand Cru, die in 2011 uitkwam, heeft de brouwerij echt en in stijl bekendheid gegeven buiten onze streek. Het is een heel verfijnd en zuiver product, waarmee we een soort champagne van de bieren hebben gemaakt! De Grand Cru blijft voor mij ‘het van het’, het bier dat het best bij mij past. Maar ik heb het ook erg voor onze nieuwkomer, de Five, die zowat het kleine broertje is van de Grand Cru.”
DE BIERROUTE IN EUROPA IN CIJFERS
Omzet 2018
€ 11.500.000
Jaarproductie 2019
50.000 hl
Investeringen 2005-2018
€ 15.700.000
Werknemers in 2019
32 personen