- Patrimoine
Door Marc Vanel
Het kasteel van Bioul wordt al vermeld in sommige teksten uit de 10e eeuw. Tot in de 13e eeuw was het eigendom van de familie d’Orbais. Toen Berthe d’Orbais, de jongste dochter van de familie, in 1379 huwde met Gérard II de Jauche, kwam het in andere handen en kreeg het zijn eerste ringmuren. Slotgrachten, wachttoren, dikke muren, schietgaten, mezekouwen ... de familie liet alle in de middeleeuwen beschikbare verdedigingsmiddelen aanbrengen. En dat was maar goed ook, want zo bleek het kasteel in 1434 bestand tegen een aanval van Dinantse troepen, die dan maar de dorpskerk gingen plunderen.
Het kasteel van Bioul ligt tussen Namen en Dinant en is een van de oudste middeleeuwse burchten van de Maasvallei. Sinds 1904 is het eigendom van de familie Vaxelaire. Dankzij het
De grond van Bioul bleef nog enige tijd in handen van de familie de Jauche en werd in 1522 verkocht aan Thierry II, baron van Brandenburg de Bolland, die toen luitenant-generaal van het graafschap Namen was. Deze laatste verbouwde het kasteel tot een buitenverblijf, waardoor het zijn verdedigingsfunctie verloor. De in 1523 opgetrokken Grimaud-toren werd het echte embleem van het kasteel en is er tot op heden het pronkstuk van.
In de loop van de 16e en 17e eeuw werd het kasteel dikwijls aangevallen en geplunderd, meer bepaald door de legers van Keizer Karel, die van de Franse koning Hendrik II en door de huurlingen van Lodewijk XIV. Europa was toen één groot slagveld.
In de persoon van Vanessa Vaxelaire, staat vandaag de vijfde generatie van de familie aan het hoofd van het domein van Bioul.
De moderne tijd
In 1708 kwam het domein in handen van Guillaume Bilquin, die de grond van Bioul legateerde aan zijn schoonzoon Guillaume-Nicolas de Moreau, wiens familie enkele verbouwingen uitvoerde (restauratie van het park, gemeenschappelijke molen en smidse) en die ter plaatse bleef tot in 1870.
Met het overlijden van ridder Félis de Moreau kwam er een einde aan die familietak en werden de bezittingen ervan overgemaakt aan René Moretus-Plantin die, naast de
322 hectare grond van Bioul met twee hoeven, een molen en een pers, ook de grond van Neffe (19 ha) en die van Salet (142 ha) kreeg. De familie bezat in de streek zeven kastelen, die haast allemaal voor de jacht dienden.
René Moretus stierf in 1895 en zijn weduwe verhuurde het kasteel aan François Vaxelaire die, samen met zijn echtgenote Jeanne-Josèphe Claes, in 1866 de “Au Bon Marché” in Brussel overnam en zo de basis legde van de latere groep GB-Inno-BM. Het echtpaar kocht het kasteel in 1904.
Bij het overlijden van René waren zijn zonen Raymond en Georges de erfgenamen, terwijl het in 1956 de beurt was aan de zoon van Raymond, baron François Vaxelaire, de toenmalige voorzitter van de groep, die grote renovatiewerken uitvoerde, meer bepaald aan het park, dat heraangelegd werd volgens de plannen van René Pechère.
In de persoon van Vanessa Vaxelaire, staat vandaag de vijfde generatie van de familie aan het hoofd van het domein van Bioul. Dankzij het aanleggen van een wijngaard van elf hectare, is het kasteel nu een landbouw en wijntoeristische onderneming. Er werden ook kamers en een restaurant geopend.
DE TAFELS VAN BIOUL
Elke vrijdag en zaterdag kunt u een stap in het verleden zetten en genieten van een gastronomische keuken met streekgerechten – ofwel in het grote salon van het kasteel of, naargelang het seizoen, in het café-restaurant of in de wijnmakerij van Bioul – met daarbij passende wijnen van het domein zelf of van andere grote buitenlandse domeinen. Een gastronomisch 5 gangenmenu voor € 69 per persoon.
Het nieuwe leven van het kasteel
Er is een bladzijde omgedraaid voor het kasteel, maar ook voor actrice Vanessa Vaxelaire en haar in de reclame werkende echtgenoot Andy Wyckmans, die in 2008 besloten hun leven te veranderen en een wijngaard aan te leggen. Ze kenden er nauwelijks iets van maar er was grond beschikbaar rond het kasteel. Ze vonden een onderkomen in de buurt, schreven hun kinderen in Arbre in en plantten eind april 2009 een eerste perceel van hun wijngaard.
Naar het voorbeeld van Philippe Grafé op het Chenoy-domein, koos het echtpaar voor ziektebestendige druivenrassen, voor een zo zuiver mogelijke wijnbouw. Sinds enkele maanden hebben elf hectare een bio-certificaat. Bovendien werd het beheer van het kasteel aan hen overgedragen door Catherine en Raymond Vaxelaire, die zich een beetje verder op het domein hebben gevestigd, waar ze een truffelboomgaard uitbaten.
“Toen we het kasteel in 2017-18 overnamen, beseften we al vlug dat de wijngaard waaraan we al acht jaar werkten, te weinig opbracht om het kasteel te onderhouden, ook al bestuurt dat zich min of meer zelf”, legt Vanessa uit. “Naast het landbouwbedrijf hebben we dan een andere structuur opgezet, die verscheidene wijntoerismeformules aanbiedt: een ontdekkingsbezoek aan het kasteel, een restaurant tijdens het weekend en het openen van vier kamers. Maar veeleer voor groepen want wij hebben daar geen teams voor en we kunnen niemand aanwerven voor een kamer per maand. Hoewel beide eenheden elkaar steunen, moet elke eenheid haar verplichtingen nakomen.”
Trouw aan de familiespreuk In Arduis Constans (volhardend bij tegenspoed), laat Vanessa Vaxelaire zich niet ontmoedigen door moeilijkheden, ook al is de werkelijkheid niet zoals ze die zich vijftien jaar geleden inbeeldde: “Mijn idee dat ik rustig op de buiten zou kunnen leven, bleek niet erg realistisch te zijn. Ik werk harder dan vroeger en zit veel aan de computer. Maar ik doe mijn werk dolgraag en zou voor niets ter wereld anders willen werken en leven.”
MADE IN BIOUL WITH LOVE
Van het eerste weekend van Pasen tot aan de druivenoogst nodigt het kasteel van Bioul liefhebbers uit voor het ontdekkingstraject “Made in Bioul”, een rondgang door het kasteel om de geschiedenis van dit laatste, van de groep GB-Inno-BM en, natuurlijk, van de kasteelwijnen en de daarvoor gebruikte methodes te leren kennen. Panelen met uitleg, voorwerpen, geuren, films ... onderwerpen zijn er genoeg! Aan de uitgang krijgen de bezoekers drie glazen wijn, met hapjes die werden bereid door chef-kok Nathalie Tihon, die ook de recepten voor het restaurant van het kasteel maakt.
WIJNBOUW MET MUZIEK
Muziek heeft niet enkel invloed op planten, maar ook op wijn. Mélanie Chéreau, de Franse bio-ingenieur die vanaf het begin toezicht houdt op de wijnen van het Kasteel van Bioul, is daarvan overtuigd. Zoals ze geleerd heeft van professor Masuru Emoto, laat ze muziek afspelen in de wijnmakerij, want door de trillingen en de golven blijft de wijnmoer langer zweven in de kuipen en geeft hij rijkdom en volheid aan de wijnen. En het programma verandert naargelang de fasen van de wijnbereiding: grote klassieke ouvertures tijdens de gisting in oktober en november, “zen”-muziek tijdens het rijpingsproces op wijnmoer van oktober tot maart en klassieke muziek tijdens de klaring van december tot maart. Music, maestro!
Lees het artikel
Lees het artikel
Lees het artikel