- Dossier
Door Gilles Bechet
Het ‘Plan Ambition 2020’ wil de krachten bundelen rond vier uitdagingen, waarvan de tewerkstelling en het onderwijs de basis vormen. De mobilisatie is nog te vaag en het herstel in Wallonië is dringend.
‘Er is geen Marshallplan of Plan Ambition 2020 als we niet de problemen aan de basis aanpakken, namelijk de rekrutering van mensen met kwalificaties die de economie nodig heeft.’ Dat is één van de prioriteiten die naar voren is gekomen in de denkoefening die Marcel Miller, de voorzitter van Alstom Belgium, leidde in het kader van het Plan Ambition 2020. Het plan gaat uit van de ‘Union Wallonne des Entreprises’ (UWE – Waalse unie van bedrijven), de ‘Union des Classes Moyennes (UCM – Unie van middenklassen) en alle Waalse Kamers van Koophandel en de Industrie. Het heeft de ambitie Wallonië klaar te maken voor de verankering van zijn economische ontwikkeling, voornamelijk door op zijn eigen krachten te rekenen. Miller kreeg de opdracht voorstellen uit te werken op het vlak van tewerkstelling, onderwijs en opleiding en ging verder met de denkoefening die in de schoot van Agoria Wallonie was begonnen.
Heel wat technische studierichtingen zijn wanhopig op zoek naar nieuwe kandidaten, terwijl er een groot aantal mensen met een op het eerste gezicht geschikt profiel op zoek is naar werk. Op het eerste gezicht, want er is soms een groot verschil tussen het profiel dat iemand beweert te hebben en de competenties die echt zijn verworven. ‘We moeten absoluut de dialoog verbeteren tussen de bedrijfswereld en de personeelswerving. We hebben verschillende uitstekende beroepsopleidingsinstituten. De grote uitdaging is om er alle mensen die willen werken naartoe te krijgen. Ik denk dat het onze plicht en ons recht is om een doelpubliek te screenen dat zijn voordeel zou doen met een gerichtere begeleiding.’ Marcel Miller denkt in de eerste plaats aan mensen die pas hun werk kwijt zijn en die we niet in de steek mogen laten, maar ook aan de jongelui die makkelijker toegang moeten krijgen tot de arbeidsmarkt.
Een andere manier om jongeren aan te spreken
Op het vlak van opleidingen verdedigt hij alternerend leren, zoals het met succes in Frankrijk en Duitsland wordt toegepast. ‘Er is een hele categorie van jongeren die zich beter voelen op de werkvloer dan in een studieomgeving.’ Er is een pilotproject opgezet met een opleiding voor mensen met een diploma beroepsopleiding. Twee jaar lang volgen ze een masteropleiding waarbij ze evenveel tijd doorbrengen in een bedrijf en op de schoolbanken. Voor dit eerste experiment, in samenwerking met instituten voor hoger onderwijs, werden vier richtingen uitgekozen: facilitymanagement, productiebeheer, bouw en biomedische wetenschappen. ‘We gaan niet in concurrentie met traditionele opleidingen. Het is voor de ondernemingen een andere manier om in dialoog te gaan met jongeren, om ze beter te motiveren.’
Verschillende bedrijven, zoals Audi, Fabricom of GSK, hebben zelf het initiatief genomen om opleidingsprogramma’s te lanceren. Marcel Miller zou, in het kader van Plan Ambition 2020, willen dat het werd uitgebreid naar andere richtingen en andere opleidingsniveaus op het einde van het secundaire onderwijs, en vooral dat het beloond wordt met een diploma. ‘Misschien zien sommigen dat als een revolutie, maar wees gerust, we willen de opleiding niet privatiseren, maar jongeren weer naar richtingen brengen waar er een tekort is. De bedrijfswereld heeft het experiment uitgevoerd, nu is het aan de politiek en het onderwijs om weer aan de slag te gaan.’
We gaan verder op zoek naar de problemen aan de basis en komen uit bij de beroepsoriëntatie. Het is een beslissend moment dat Marcel Miller met verstomming slaat. ‘Het is een betreurenswaardige vaststelling dat opleidingen voor knelpuntberoepen moeten sluiten omdat ze geen leerlingen hebben, terwijl er andere zijn die geen vooruitzichten bieden op werk, die een groot succes kennen en royaal worden gesubsidieerd.’ Hij dringt erop aan om de opleidingen voor knelpuntberoepen te ondersteunen, maar erkent dat hij geen mirakeloplossing heeft. Waarom zouden we niet een soort bonus-malus invoeren naargelang van de behoeften op de arbeidsmarkt ? ‘Dat zijn dingen die de mensen niet echt graag horen.’
De dertig voorstellen van Ambition 2020 zijn nog maar een begin. De bedrijfswereld heeft begrepen dat ze niet langer alleen maar lessen kunnen geven, maar dat ze tot de actie moeten overgaan en samenwerkingen moeten opzetten tussen werkgevers, vakbonden en opleidingen. Zonder te wachten tot het 2020 is. ‘Ik geloof niet dat je met dwang dingen kunt oplossen. We moeten de motivatie aanzwengelen. Met de opa-boom die voor de deur staat, hebben jongelui nochtans redenen genoeg om de toekomst hoopvol tegemoet te zien. Er komen onverwachte kansen voor hen - tenminste, voor diegenen die gemotiveerd en opgeleid zijn.’
Langs het circuit
Drie dagen lang zal op het mythische Ardense racecircuit het geronk van de bolides de concentratie van de deelnemers of de nieuwsgierigheid van de 40.000 tot 60.000 bezoekers niet verstoren. Spa-Francorchamps was een natuurlijke keuze. Geen enkele andere Waalse infrastructuur kon in zijn onmiddellijke nabijheid de combinatie van 40.000 m² expositieruimte en een hotelcapaciteit van 2.000 kamers bieden. Perszalen, ontmoetingsruimtes en conferentiezalen: geen enkele ruimte blijft onbenut. De schilders en wegenbouwers zullen zich op de parkeerplaats installeren, de bloemisten in de garages, de stilisten in de receptiezalen, en op het uitgestrekte terras van de Pit Building zullen er demonstraties van beroepen zijn. ‘Het circuit rendeert volop,’ bevestigt directeur-generaal Pierre-Alain- Thibaut. ‘Sinds een jaar of twee, drie positioneren we ons als een congresen seminarcentrum.’ De mensen die verantwoordelijk zijn voor het circuit gaan naar de grote beurzen van de MICE-sector (Meeting Incentive, Conferences and Exhibitions), waar ze veel internationale klanten ontmoeten, die zich laten verleiden door de troeven van de site. Dat zijn vooral de grote ruimten, maar het is ook een aantrekkelijke gedachte dat je je eerste circuitervaring kunt opdoen op het asfalt waar Schumacher, Button, Alonso en andere beroemdheden je voor zijn geweest. ‘In het seizoen zijn er heel veel mogelijkheden, en in de winter ook in de weekends.’
Op de site van het circuit bevindt zich de autocampus, die op het vlak van opleidingen synergieën mogelijk maakt. Het is ontstaan uit een partnerschap tussen Forem Formation (de opleidingsafdeling van de Waalse tewerkstellingsdienst), de universiteit van Luik, het Institut für Kraftfahrwesen Aachen (IKA) en Agoria (de federatie voor de technologische industrie). De campus biedt opleidingssessies, zowel voor geroutineerde ingenieurs en technici als voor beginnelingen. Op het circuit heeft het jonge bedrijf Green Propulsion ook zijn Imperia GP, een rasechte raceauto met hybride motor, uitgetest en aan het publiek voorgesteld. De aanwezigheid van een business incubator en de industriezone van Blanchimont maken van Spa- Francorchamps een unieke ontwikkelingspool voor de automobielsector. En dat op zich is krachtiger dan een aanzetmotor.