Het Huis van de Patafonie in Dinant

Dit huis bevindt zich in een van de oudste gebouwen van Dinant, de geboortestad van Adolphe Sax, en is een eerbetoon aan de uitvinding van instrumenten. Het is een ruimte voor een geluidswandeling, voor het ontdekken van onvermoede klanken, een magische plek voor jong en oud. De bezoekers doorkruisen de verschillende provincies van Patafonië en maken achtereenvolgens kennis met het patatropische oerwoud, de aqualubieke rivier, de door Pierre Galet ontdekte grot, de Grote Sampler en – voor de geluksvogels – de Geluidsmuur. Het in zijn soort uniek instrumentarium, dat werd uitgedacht door Max Vandervorst en gemaakt door de firma Amalgamme, is in de loop van de tijd aanzienlijk uitgebreid en blijft voortdurend evolueren, dankzij de vindingrijkheid van de twee Patafoniërs die daar wonen. 

De champignonkwekerijen van het Jekerdal

In de vallei van de Jeker, een rivier die, via de gemeente Bassenge (Bitsingen), loom tussen Glons (Glaaien) en Eben-Emael stroomt, liggen enkele speciale plekken die het ontdekken waard zijn. Eén daarvan is het befaamde fort van Eben-Emael, dat de Duitsers in mei ’40 in een handomdraai konden innemen, de museumtoren van Eben-Ezer met de vier engelen van de Apocalyps, maar ook de champignonkwekerijen die schuilgaan in een labyrint van grotten van turfkrijtsteen en silex en waarin de bewoners tijdens de oorlogen konden schuilen. De al 30 jaar actieve Théo Jodogne is de laatste Waalse kweker van grotchampignons. Hij gebruikt nog steeds de traditionele methode, waarbij de zwamvlokken samen met paardenmest en tarwestro op een dunne laag grond worden gelegd. De grotten van de Montagne-Saint-Pierre (Sint-Pietersberg), in het natuurreservaat van de Heyoule, te Eben, bieden een dubbel voordeel, namelijk zomer en winter dezelfde temperatuur (13°) en vochtigheidsgraad (80%). Dat stabiele klimaat is goed voor de groei van de champignons, die hun omvang om de 20 uur verdubbelen. De “nachttuinier” plukt ze met hun voetjes, waardoor ze heel vers en lekker blijven! “Mijn vrouw en ik hebben heel het jaar door geen ander werk. We doen het pas kalmer aan in de lente, wanneer er minder vraag naar champignons is”, zegt Théo.

 Het dorpsplein van Limbourg

De charmante place Saint-Georges die tot het uitzonderlijke immobiliënerfgoed van Wallonië behoort, heeft veel bijgedragen tot het label “Mooiste dorp van Wallonië”, dat aan de vroegere hoofdstad van het hertogdom Limburg werd toegekend. Het trapeziumvormig plein met zijn mooie herenhuizen en zijn uit de Vesder afkomstige straatstenen, trekt de aandacht tot in Engeland. De voorbije maand maart kwam de BBC er immers opnamen maken voor de minireeks Les Misérables, een nieuwe bewerking van de roman van Victor Hugo. Jammer genoeg werd het plein erg beschadigd door opeenvolgende werken en dreigt men er voortdurend zijn voet te verzwikken. Daarom hebben de vroede vaderen besloten het plein te restaureren met alle respect voor de authenticiteit ervan. En daarom werd de campagne “Limbourg, ma place” gestart, die inwoners en sympathisanten 132 euro vraagt om 1m² straatstenen te financieren. In ruil daarvoor wordt de naam van de koper in één van die stenen geëtst! “We gaan brouwerijen van speciaalbieren ook vragen om aan de actie deel te nemen”, zegt het hoofd van de vzw Jacques Lamotte. “Ze krijgen dan een steen met het blazoen van hun bier.”

Brouwerij Saint-Lazare in Bergen

Brouwerij Saint-Lazare verwijst naar de Faubourg Saint-Lazare, die ligt op een van de vijf Bergense heuvels die ook “Mont Saint-Lazare” of “Montagne des 7 frères” wordt genoemd. In 2006, na brouwerijwetenschappen en industriële bierproductie te hebben gestudeerd, zet Jean-Philippe Mottoul zich aan het brouwen omdat hij opnieuw een brouwerij aan het werk wil in de stad. Nadat hij zijn recepten heeft getest bij en verbeterd op advies van een kennerspubliek, richt hij, in het begin van 2015, samen met enkele enthousiaste medestanders de brouwerij “Saint-Lazare” op, die van plan is haar recepten dikwijls te veranderen en geregeld originele dranken te maken, soms voor een beperkte periode, en soms permanent. Ze stelt haar klanten voor hun product mee te helpen ontwikkelen, opdat ze zeker een authentiek bier zouden krijgen, dat bij hen past. Tot de bierpareltjes behoren een ‘Saison’, een ‘Blonde légère’, een amberkleurige ‘Pale Ale’, het luxebier ‘Belgium Owl’ dat op whiskyvaten wordt gelagerd en, sinds kort, een ‘Ambassadeurs’-bier!

De Glaskapel van Fauquez

Het gehucht Fauquez, dat als bijzonderheid heeft dat het balanceert op twee gemeenten (Ittre en ’s Gravenbrakel) en zich vastklampt aan twee provincies (Waals-Brabant en Henegouwen), dankt zijn roemrijk verleden aan de ‘Verreries Fauquez’, een glasfabriek die haar glorietijd beleefde in de eerste helft van de 20^e eeuw en wel dankzij het genie van haar directeur, Arthur Brancart, de uitvinder van het ‘marbriet’, een ondoorzichtig gemaakte glassoort die in de Art Deco werd gebruikt en die al vlug een internationaal succes kende. Die directeur gedroeg zich als een echte vader voor zijn arbeiders, voor wie hij woningen, scholen, winkels, feestzalen liet bouwen, alsook een kapel, die bekend werd onder de naam van Glaskapel, want het marbriet was er alomtegenwoordig (de glasramen werden getekend door Anto Carte). De kapel werd van 1930 tot 1977 voor de eredienst gebruikt. Daarna werd ze aan haar lot overgelaten, tot in 1990 een zekere Michaël Bonnet, die heel bescheiden op een kleine rivierboot woonde, maar die gouden handen heeft, de kapel aankocht en ze begon te restaureren met materiaal uit de streek. Vandaag is de Glaskapel, die zich op het grondgebied van Ronquières bevindt, een juweeltje dat met duizend kleuren schittert en ook opvalt door haar originaliteit. “Ik heb ze in twee delen opgesplitst”, legt de restaurateur uit. “In het eerste deel heb ik een appartement over drie verdiepingen ingericht, waarvan de derde zich onder de klokkentoren bevindt. Momenteel woon ik daar, maar ik ben van plan het om te vormen tot een vakantieverblijf. Het tweede deel is een zaal voor opvoeringen en tentoonstellingen geworden. Ik organiseer er jazz‑ en toneelavonden, maar ik verhuur ze ook aan particulieren en aan ondernemingen die er evenementen willen laten plaatsvinden.”

De ‘cougnou’, de baby van Andenne

De inwoners van Andenne zijn formeel: de ‘cougnou’ (het mannetje) is in hun gemeente geboren. Daarover wordt niet gediscussieerd, want de kwestie is beslecht, het voor en tegen afgewogen, omzwachteld – zoals een baby – en van alle kanten getoond in de vitrine van de Toeristische Dienst. Wanneer liet het kindje voor het eerst van zich horen? De herinneringen omtrent de ‘cougnou’ zijn versnipperd. Waarschijnlijk in de 17^e of de 18^e eeuw. Het is trouwens in die tijd dat men de eerste sporen vindt van een kaartspel dat Trairies heet en dat onlosmakelijk is verbonden met de ‘cougnou’ van Andenne. Met Kerstmis gingen de inwoners na de middernachtmis immers naar de bakker om zich aan dat kansspel over te geven en te proberen de prijzen te winnen, namelijk de kerststronk en de vier ‘cougnous’ die de inzet vormden. “We zetten de tafels in onze werkplaats en de partijen volgen elkaar zeer snel op, aangezien het er enkel om gaat de hoogste kaart van de getrokken kleur te hebben”, vertelt Martine Dieudonné, die meent dat er op zulk een nacht wel 120 ‘trairies’ worden georganiseerd, waaraan dus 1200 spelers deelnemen. Blijft u sceptisch? Neem dan een ‘cougnou’ en kijk hem goed in de vier ogen: heeft dat kind soms geen twee hoofden (bêches), net zoals de figuren op de speelkaarten?