Vijftien gram en evenveel seconden puur geluk… Een typisch Belgische kegeltje waar je nooit genoeg van krijgt. Als kind viel Christian Maenhout voor de charme van de cuberdon en als volwassene richtte hij zijn bedrijf ‘Bonbons à l’Ancienne’ op.

Herken je dat zoete, fruitige parfum dat zo uniek is? Het tovert een glimlach op je gezicht, prikkelt je smaakpapillen en roept ontelbare herinneringen op aan je kindertijd. Diezelfde geuren komen je nu tegemoet uit een fabriek in de industriezone van Seraing, in de Luikse regio. Lekkerbekken worden er constant bekoord.

Christian Maenhout heeft een eenvoudige oplossing: geef gewoon toe aan de verlokking van de suiker. Hij maakt het nog bonter, hij laat zelfs alles achter zich en geeft er zich met hart en ziel aan over. Deze ex-werknemer van het ministerie van Financiën wil weg uit zijn kantoor en aansluiting zoeken bij de bevolking. Hij is gek op suikerwaren, en dat opent nieuwe horizonten voor hem. Gedurende een jaar leert hij de kneepjes van het vak bij een meester-banketbakker. En dan start de leerjongen zijn artisanale productie op in een atelier in Bellaire. Hij maakt er eerst repen snoepgoed en stapt dan over op cuberdons, alleen omdat hij potentieel ziet in deze snoepjes die iedereen lust maar weinig fabrikanten maken. “Het zal je nooit lukken. Het is veel te ingewikkeld. Je zult er je tanden stuk op bijten!” Hij laat zich niet ontmoedigen door zijn collega’s en probeert het recept gedurende zes maanden uit. Hij zet door, laat zich adviseren, komt in de praktijk tot nieuwe inzichten en het wonder geschiedt: hij komt tot een meesterlijk recept. De bestellingen stromen toe en zijn voorraad vliegt de deur uit.

In 2005 doet zich een unieke gelegenheid voor. Hij kan voor een betaalbare prijs een machine kopen waarmee hij op grote schaal kan produceren en aan alle bestellingen tegemoet kan komen. De fabricage wordt wel geautomatiseerd, maar het recept blijft helemaal hetzelfde en het blijft dus een artisanaal product. Om de vijftien meter lange machine op een goede manier onderdak te kunnen bieden, investeert de suikerwarenfabrikant in een gebouw, goederen en personeel. Het betekent het einde van de ambtenaar van het ministerie en de geboorte van de bedrijfsleider.

Er gaat niets boven de oude recepten

Neuzeke, tsoepke, topneus… dit snoepje van het eind van de 19de eeuw heeft heel wat namen. De oorsprong is niet bekend, maar het gaat zeker om een Belgisch snoepje, hoewel niemand echt weet of het nu Vlaams, Waals of Brussels is. Volgens de legende werd het recept toevallig ontdekt door een leerjongen die een fout maakte. Het is maar één van de vele legendes.

In meer dan honderd jaar zijn de ingrediënten niet veranderd: geraffineerde suiker uit Tienen, glucose, varkensgelatine (voor de elasticiteit), natuurlijke aroma’s, natuurlijke kleurstoffen en Arabische gom (acaciaextract).

De fabricage is technisch complex, maar eenvoudig uit te leggen. In eerste instantie wordt vloeibaar zetmeel in een mal gegoten. Dan wordt de suikerstroop toegevoegd. De snoepjes worden gedurende zes dagen gedroogd in een droogkast die in een kamer wordt geplaatst waar het constant 50 graden warm is. Op de zevende dag worden de cuberdons uit de mal gehaald.

Dan komt het langverwachte moment van de degustatie. “Hoe sneller je hem eet, hoe lekkerder die is!” Op die manier is de korst van de cuberdon minder gesuikerd en minder dik. “De textuur en de stroop zijn de sterke punten van mijn snoep. De echt lekkere cuberdon moet in je mond smelten zonder een te uitgesproken suikerig effect te hebben.” Wat voor de ene kwaliteiten zijn, kunnen voor de andere zwakke punten zijn. Zo hebben de snoepjes van het concurrerende Geldhof, die je herkent aan de letter G, een dikkere korst en een meer gesuikerd binnenste. Iedereen zijn eigen smaak, nietwaar?

Eigen aan ‘Bonbons à l’Ancienne’ is het gevarieerde aanbod van smaken. Naast de traditionele frambozensmaak (Sweet Cuberdons) hebben ze nog een dertigtal andere smaken. We noemen er maar een paar: violet, kers, appel, aardbei, citroen, en ook een aantal verrassender, zoals kiwi, pistache, gember, speculoos en chocolade, en een aantal cuberdons met alcoholsmaak, op basis van champagne, Cointreau en Amaretto.

Er komen ook afgeleide producten in de winkels: mini-frambozencuberdons die je in een glas champagne dropt, stroop, aperitief, roomijs en een eetbare lichaamscrème.

Op dit moment produceert het bedrijf vooral cuberdons, aangevuld met snoeprepen, Arabische gom en carabouya. We spreken over 700 tot 800 kilo cuberdons per dag, oftewel zo’n vijf ton per week en een twintigtal ton cuberdons per maand.

Christian Maenhout heeft zijn kinderdroom waargemaakt. Hij zet de traditie voort dat brave kinderen beloond worden met een uitzonderlijk snoepje. Neemt u er nog eentje?

Cuberdons voor de export

“Op de klassieke producten na kun je suikerwaren helaas niet makkelijk exporteren.” Het gaat het bedrijf ‘Bonbons à l’Ancienne’ voor de wind, met z’n tiental werknemers in de fabriek en de onderaannemers, waaronder een sociale werkplaats in Waremme die voor de verpakking zorgt.

Op de Belgische markt gaat de voorraad cuberdons vlot de deur uit, vooral in de supermarkten. Onder andere Delhaize verkoopt de producten van het bedrijf uit Seraing onder de naam Sweet Cuberdons. Het lijkt ongelooflijk, maar cuberdons zijn in het buitenland nauwelijks bekend. Christian Maenhout grijpt alle kansen aan om ze bekend te maken, onder andere op de suikerwarenbeurzen van Keulen en Parijs. Er wordt ook onderhandeld met de Galeries Lafayette in Parijs en Harrods in Londen. “Ik zou er zo trots op zijn als cuberdons zo bekend en gewaardeerd zouden worden als de Luikse wafels.”

Ondernemingen die de internationale markt op willen, lopen grote risico’s op het vlak van traceerbaarheid en staan voor een hoop administratieve rompslomp. De Luikse suikerwarenfabrikant is daar niet bang van, als hij maar wordt ondersteund door een financiële investeerder, wat vandaag nog niet het geval is.

Er zijn voorstellen gekomen uit de Verenigde Staten en China, maar bij gebrek aan financiële middelen, materiaal en personeel is hij er niet op kunnen ingaan. “Het heeft geen enkele zin dat je ogen groter zijn dan je buik… Maar ik geloof erin dat er iemand de zaak overneemt, er geld in pompt en het bedrijf dat ik met mijn eigen handen heb opgebouwd groter maakt.”